[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pytaj sipasterze: Czemu nas przeladujecie?" Odpowiadaj wilki: Po-niewa zawarlicie przymierze z naszymi nieprzyjaciómi.Jeeliwic chcecie ukada si z nami o trway pokój, odpdcienaszych wrogów, to jest psy".Podobnie ukadaj si z psami, abyodeszy od ich wrogów, to jest od pasterzy, a [wtedy] bd miayz nimi pokój.Gdy tak si stao, tym swobodniej si sro, niosctrzodzie zagad.Mówi wic Mieszko do brata: Czy ty nie wiesz, e BolesawWadysawowie jest naszym wspólnym wrogiem? On bowiempragnie nasz wolno zaprzeda Niemcom141, aby za cen daninskadanych przez innych uly swojej u nich niewoli.On cigledepcze nam po pitach, to aby zemci si na nas za krzywdyojca, to aby zniszczywszy nas zupenie, sam nie daj Boe 139 czyli grody wielkopolskie, ale nie wszystkie, gdy w Poznaniu (lubUjciu nad Noteci?) musia pogodzi si z rzdami najstarszego synaOdona (zm.1194) (por.wyej, przyp.97); G.Labuda, Dzieje Wielkopol-ski, s.287.140 Wzmiank o dziele Demostenesa z Bitynii, Libystica (tj.DziejeLibii) autor znalaz wraz z bajk o wilkach u Izydora z Sewilli,Etymologiarum I 40, 7; Balzer, II, s.19, 52.141 Lemannis; Mieszko jakby broni suwerennoci pastwa polskiegowobec cesarstwa.Zob.jednak niej ks.IV, rozdz.21 i przyp.259.zagarn wolny pryncypat.On to albo midzy nami przebieglesieje niezgod, albo roznieca zarzewie ju posianej.Jeli wic jegoporzucisz, ja odstpuj od skargi i zrzekam si cakowicie prawapierworództwa".Skoro wic atwowierny Kazimierz go odtrci,chytry Mieszko wnet zaprzysig mu wizy przyjani.Za jegorad przywraca do aski syna142, obiega znów ksit niemiec-kich i co znaczniejszych panów, a uzyskawszy u cesarza przy-zwolenie [na dziaania] przeciw Kazimierzowi bardzo wielusobie zjednuje i na zgub brata namawia143.[Alici], gdy sporódnich znaczniejsi w wysokim pomieszczeniu jakiego zamkuw sprawie wygnania Kazimierza naradzaj si i sprzysigaj,naga zagada pozbawia ich wszelkiej monoci rady i szkody.[w] bowiem zamek, acz trwaej budowy, adn si ani adnwichur nie uderzony, lecz niezbadanym wyrokiem boskim144nagle wstrznity, wszystkich prawie przywali, a niektórychycia pozbawi145.142 Odona, por.wyej, przyp.19.143 W kocu marca 1180 r.cesarz Fryderyk I Barbarossa naReichstagu w Gelnhausen odebra lenno Henrykowi Lwu, ks.saskiemu,skazanemu na banicj, po czym rozgorzaa przeciw Henrykowi wojnadomowa (por.wyej, przyp.97).W tyme roku, ale nie wiadomo, czy juna zjedzie w Gelnhausen, stawi si Mieszko Stary przyrzekajc cesarzo-wi dziesi tysicy grzywien za otrzymanie pomocy przeciw Kazimierzowi.Por.Annales Colonienses maximi, MGH SS XVII, s.790.Liczy zapewnete na swoich ziciów, ks.Fryderyka lotaryskiego i szczególnie Bernardahr.Anhaltu (zob.wyej, przyp.11 i 12), któremu cesarz odda wschodnicz Saksonii.144 occulto numinis iudicio; por.wyej, ks.III, rozdz.14 i 20i przyp.70, 108.145 Autor opowiada o autentycznej katastrofie domu w Erfurcie,gdzie w 1183 r.odbywao si zgromadzenie panów niemieckich z królemHenrykiem przed wypraw na Polsk.Por.Annales Colonienses maximi,jw., s.791: Simile huic precedenti anno apud Erpesfort contigit: ubiresidentibus in solaria cuiusdam domus nobilissimis viris ex vehementiturbin solarium ruit, et ex eis quinque numero quod dictu pudoris est in cloacam ceciderunt, suffocatique sunt, preter lantgravium qui vixemersit.Solarium moe oznacza taras, poddasze lub pitro.AnnalesAquenses (R.akwizgraski), MHG SS XXIV, s.38: Regi Henrico iuraturTak to ostyga zawzito jego nieprzyjació.I nie dziw,poniewa Pan chcia niewinno jego wsawi tym samym prawiecudem, jakim uwici poóg Matki.Rzymianie bowiem dlauwiecznienia swej sawy wybudowali ongi jakow wityni nacze Apollina, która odznaczaa si zarówno podziwu godnsztuk, jak wytrzymaoci.Gdy pytali wyroczni, jak dugo maona istnie czy sta, odpowiedziano im: Dopóki dziewica nieporodzi".Oni [jednak] sdzc, e to si nigdy nie moe zdarzy,poniewa jest sprzeczne z natur, nazwali t wityni Apollinawieczn.Atoli w tej samej chwili, gdy Bogosawiona Dziewicaporodzia, owa wieczna budowla runa i zamienia siw proch146.Widzisz wic, Kazimierzu, co zawdziczasz Stwórcy,co Matce Jego, skoro raczyli ciebie nie tyle obroni, ile opromie-ni a takim cudem.[13] Nie przestaa jednak czyhajca zazdro paraliowau szczytu powodzenia si niezwycionego [wadcy].Albowiemodstrczaj od niego najwierniejszych jego przyjació z t samprzebiegoci, która sprawia, i krótko przedtem odwróci siBolesaw; z cudzego bowiem nieszczcia wspózawodnicy jegowró sobie szczcie wasne.expeditio contra Polonos; et apud Ersfordiam habito colloquio et cong-regatione celebrata, domo dissoluta viri in latrina plurimi submersi sunt.Wyprawa Henryka VI nie dosza do skutku, m.in.dziki poselstwuKazimierza do cesarza i ukadowi z nim w Halli.Cesarz, jak niektórzyprzypuszczaj, mia wyda dokument zatwierdzajcy go na stolicy krako-wskiej; S.Smóka, Mieszka Stary, s.346 n., 350; R.Gródecki,Zjazd leczycki, s.111113.146 ródem historii o wityni Apollina, dotd nie odszukanym,móg by jeden z utworów literatury pseudoantycznej lub jedna z wersjiMirabilia urbis Romae.Gerwazy z Tilbury w Otia imperialia (Scriptoresrerum Brunsvicensium, t.II, ed.G.W.Leibniz, Hannoverae 1710, s.768)opowiada o Romulusie, który postawi sobie w Rzymie zoty posg,mówic: nie upadnie, dopóki dziewica nie porodzi.Por.P.L e h m a n n,Pseudo-antike Literatur des Mittelalters, Darmstadt 1964, s.20 n.; M.M a n i t i u s, Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters, t.III,Munchen 1931, s.245253.y przecie chory, a raczej chorowity ksi mazowieckiLestek, bardzo przecie silny wypróbowan dzielnoci swoich.Gdyby tych odsunli, pozostaoby Kazimierzowi jak sdzju tylko bardzo mao siy.Mówi wic, e wynaleli niezawo-dn rkojmi przymierza midzy nim a bratem, byleby nieodmówi bratu jednej jedynej dzielniczki Polan147, która z racjipokrewiestwa po mierci Lestka jemu miaa przypa.Byabowiem Lestka.Jego chorobie nie przystaoby teraz ksistwo, leczjakakolwiek ulga w nieszczliwym yciu.Zaklinaj si, e tymsposobem poo kres caemu sporowi.Kazimierz zawiesi jednakodpowied, aby si namyli.Oni tymczasem udaj si natajemn rozmow do namiestnika Lestka i wojewody, któryroztropnie rzdzi caym ksistwem, i wyjawiaj mu rzecz jakbyju zatwierdzon przez Kazimierza.Zapewniaj kamliwie, eKazimierz przymierze z bratem chce okupi kosztem posiadocichorego synowca.Rozwa powiadaj co masz wybra.Jeeli bowiem, uchowaj Boe, wyrazisz zgod, to z powodubezprawnego pogorszenia warunków [twego] wychowanka, z sa-mego prawa siebie samego pozbawiasz opiekustwa nad nim czytrosk148; jeli za odmówisz, uwikasz si w trudne do rozgmat-wania kbowisko wrogoci u Kazimierza.Mieszko bowiemwzdraga si przed cen tak niegodziwych targów; jeli maszrozum, pod jego opiek bdzisz bezpieczny od obu"
[ Pobierz całość w formacie PDF ]