[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pośpieszył do Delfiny, szczęśliwy, że będzie mógł sprawić jej radość, za którą pewnie otrzyma nagrodę.Pani de Nucingen była w kąpieli.Rastignac czekał w buduarze z niecierpliwością właściwą młodemu człowiekowi, który pragnie jak najprędzej posiąść kochankę, o której marzył przez dwa lata.Są to wzruszenia, co się nie powtarzają dwa razy w życiu młodzieży.Pierwsza ukochana kobieta, która prawdziwie jest kobietą, to jest przedstawia się mężczyźnie w świetnym otoczeniu, jakiego żąda towarzystwo paryskie, może być pewna, że nigdy rywalki mieć nie będzie.Miłość paryska niepodobna jest do żadnej innej miłości.Ani mężczyźni ani kobiety nie dadzą się tu złapać na bogate wystawy oklepanych frazesów, którymi każdy przystraja dla przyzwoitości swoje niby bezinteresowne uczucia.W kraju tym nie dosyć, żeby kobieta zadowoliła serce i zmysły; ma ona jeszcze ważniejsze obowiązki do spełnienia względem tysiącznych odcieni próżności, z których się życie składa.Miłość jest tu dziwnie samochwalcza i bezwstydna, dziwnie rozrzutna, kłamliwa i próżna.Czegóż chcieć można od reszty ludzkości, skoro wszystkie damy dworu Ludwika XIV zazdrościły pannie de La Valliere namiętności, która sprawiła, iż wielki król zapomniał, że mankiety jego kosztowały dwa tysiące talarów i podarł je, żeby ułatwić księciu de Vermandois wejście na scenę świata? Miejcie młodość, bogactwo, tytuły, miejcie wszystko, co za wami przemawia; im więcej ziarn kadzidła spalicie przed swym bożyszczem, tym bożyszcze łaskawszym dla was będzie.Miłość jest religią, tylko wyznanie jej drożej kosztuje niż wyznanie wszelkiej innej wiary; przechodzi ona szybko, a przechodzi jak ulicznik, który lubi wszystko niszczyć po drodze.Zbytek uczucia jest poezją poddaszy; bez tego w cóż by się tam miłość obróciła? Są wprawdzie wyjątki od tych okrutnych praw kodeksu paryskiego, lecz trzeba ich szukać w samotności, w głębi dusz, co nie zasmakowały jeszcze w doktrynach społecznych i żyją w pobliżu jakiegoś źródła o wodzie jasnej, bieżącej i niewyczerpanej; co zadowalają się zielonym cieniem swej ustroni, przysłuchują się głosowi nieskończoności, który do nich zewsząd przemawia i czekają cierpliwie, aż będą mogły skrzydła rozwinąć, ubolewając na tymi, co do ziemi przyrośli.Lecz Rastignac, podobnie jak wielu młodych ludzi, którzy wcześnie zakosztowali przepychu, chciał wstąpić zbrojnie w szranki świata; zaraził się jego gorączką, czuł w sobie może dość siły, żeby nad nim panować, lecz nie znał ani dróg, ani celu swej ambicji.W braku miłości czystej i świętej, która życie wypełnia, takie pragnienie potęgi może stać się piękną rzeczą; dość jest odrzucić interes osobisty, a wziąć za cel dobro kraju.Lecz student nie stanął jeszcze na wysokości, z której można śledzić bieg życia i sądzić je.Dotąd nie wyłamał się nawet spod czaru świeżych i miłych pojęć, które, niby liście zielone, otulają młodość dzieci wychowanych na prowincji.Wahał się jeszcze ciągle, czy ma przejść Rubikon paryski.Pomimo palącej ciekawości, zachował jakieś wspomnienie o życiu szczęśliwym, które wiedzie prawdziwy, szlachcic w swej siedzibie.Wszakże ostatnie jego skrupuły pierzchły w przeddzień dnia tego, gdy wszedł do nowego swego mieszkania.Zaczynając korzystać z materialnych wygód fortuny, tak jak dawno już korzystał z moralnych wygód, jakie daje dobre urodzenie, Rastignac pozbył się swej powłoki prowincjonalnej i wszedł nieznacznie na stanowisko, z którego piękna przyszłość odkrywała się przed nim.Toteż, oczekując przyjścia Delfiny w pięknym buduarze, w którym czuł się prawie tak swobodnym jak u siebie, był już tak niepodobny do owego Rastignaca, który przybył w przeszłym roku do Paryża, że, przyglądając mu się wzrokiem duszy, pytał sam siebie, czy jest jeszcze między nimi jakiekolwiek podobieństwo.— Pani baronowa jest w swym pokoju — powiedziała Teresa, budząc go z zadumy.Delfina spoczywała na kanapie w pobliżu kominka.Widząc tę postać świeżą, tonącą w falach białego muślinu, trzeba było mimo woli przyrównać ją do owych pięknych roślin indyjskich, których owoc ukrywa się w kielichu kwiatu.— A! Jesteś pan przecie — powiedziała ze wzruszeniem.— Zgadnij pani, co ci przynoszę — powiedział Eugeniusz, siadając przy niej i podnosząc jej rękę do ust.Pani de Nucingen zdradzała żywą radość czytając zaproszenie wicehrabiny.Zwróciła na Eugeniusza oczy zwilżone łzami i, zarzuciwszy mu ręce na szyję, przyciągnęła go do siebie, upojona próżnym zadowoleniem.— Więc to pan, (ty — szepnęła mu do ucha — ale Teresa jest w moim gabinecie, bądźmy ostrożni!) — pan dajesz mi takie szczęście? Tak jest, śmiem nazwać to szczęściem.Czyliż zaproszenie to, które panu zawdzięczam, nie jest czymś więcej, niż prostym zadowoleniem miłości własnej? Nikt nie chciał wprowadzić mnie do tego koła wybranego.Może być, że w tej chwili wydaję się panu małą, próżną i lekkomyślną, jak paryżanka prawdziwa, lecz pomyśl, przyjacielu, żem ja dla ciebie wszystko poświęcić gotowa i że teraz pragnę najgoręcej, żeby mnie przyjęto na przedmieściu Saint-Germain, dlatego, że ty tam bywasz.— Czy pani nie znajduje — rzekł Eugeniusz — że pani de Beauseant daje nam do zrozumienia, iż nie spodziewa się widzieć barona de Nucingen na swym balu.— Ależ tak — powiedziała baronowa, oddając list Eugeniuszowi.— Te kobiety umieją być genialnie niegrzeczne.Mniejsza o to, ja będę jednak na balu.Siostra moja wybiera się również wiem, że przygotowuje strój przepyszny.Eugeniuszu — ciągnęła dalej zniżonym głosem — Anastazja będzie na balu, żeby rozproszyć straszne podejrzenia.Nie wiesz, jakie pogłoski o niej krążą! Nucingen mówił mi z rana, że wczoraj rozmawiano o tym w klubie bez żadnej ceremonii.Mój Boże! Na czym to spoczywa cześć kobiet i rodzin! Ja sama czuję się podrażniona, dotknięta w osobie biednej mej siostry.Powiadają niektórzy, że pan de Trailles podpisał weksli na sto tysięcy franków, że termin upłynął i kredytorzy mieli go prześladować.Otóż, w takiej ostateczności, siostra moja miała sprzedać jakiemuś Żydowi swoje brylanty, te piękne brylanty, które musiałeś u niej widzieć, a które dostały się jej po matce hrabiego de Restaud.Od paru dni wszyscy o tym mówią, nic więc dziwnego, że Anastazja kazała sobie robić suknię ze złotogłowu, żeby zwrócić na siebie powszechną uwagę, ukazując się na balu u wicehrabiny w całym bogactwie swych brylantów.Ale i ja nie chcę być gorsza od niej.Ona starała się zawsze upokorzyć mnie i nigdy dla mnie dobra nie była, a jam tysiące usług jej wyświadczała, jam zawsze miała dla niej pieniądze, gdy ona była w potrzebie.Lecz dajmy pokój światu; dzisiaj chcę być zupełnie szczęśliwa.Rastignac przesiedział u pani de Nucingen aż do pierwszej po północy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]