[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nale¿y jeszcze wyraŸnie podkreœliæ, ¿e przy obecnych technikach manipulowaniaspo³eczeñstwem pos³ugiwanie siê elementem „wroga" jest wrêcz niebezpiecznymszaleñstwem, prowadzi bowiem do aktów nienawi-99Mechanizmy manipulacjiœci, agresji i chaosu spo³ecznego.Dlatego przestrzegaj¹ œwiat przed tymprocederem wybitni znawcy problematyki manipulacji na Zachodzie*4.Dla dysponentów propagandy element urojonego wroga jest potê¿n¹ si³¹ napêdow¹i zapewnia wysok¹ skutecznoœæ dzia³aniom manipulatorskim.Zatrucie informacyjneJest to system manipulacji o wyj¹tkowym stopniu szkodliwoœci.Z natury odnosisiê bowiem do hierarchii wartoœci.Zatrucie informacyjne w swoim podstawowymtrzonie polega na tym, ¿e sprawy bardzo wa¿ne i wa¿ne ukazuje siê celowo iskrycie jako niewiele znacz¹ce albo bez ¿adnej wartoœci55.Z tego okreœleniawynika, ¿e zatrucie informacyjne funkcjonuje na zasadzie manipulacji.Jegorezultatem jest zafa³szowany obraz rzeczywistoœci na obszarze wartoœci.Œwiat wartoœci spe³nia niezwykle donios³¹ rolê w ¿yciu cz³owieka56.Znana jestprawid³owoœæ wyra¿ana na ten temat w popularnym stwierdzeniu: „Powiedz mijakie s¹ twoje100Systemy manipulacjiwartoœci, a ja ci powiem kim jesteœ".Najwa¿niejsza jest wartoœæ nadrzêdna (taze szczytu piramidy wartoœci), nazywana w naukach o wychowaniu wartoœci¹strukturaln¹57.Hierarchia wartoœci (a zw³aszcza wartoœæ naczelna) przyjêtaprzez jednostkê rzutuje na liczne sektory jej ¿ycia i na zachowanie.Z badañwynika, ¿e np, od hierarchii wartoœci uzale¿niony jest w du¿ej mierze u danegocz³owieka jego optymizm albo pesymizm, a tym samym ca³a sfera ustosunkowañ doœwiata i do innych ludzi, a tak¿e obszar jego decyzji i ¿yciowych wyborów511.Szczególnie w rozwoju osobowym cz³owieka liczy siê jego œwiat wartoœci.Dlatego wielu zwolenników zyskuje dziœ stanowisko, które g³osi, ¿e wychowaniejest wprowadzaniem m³odego cz³owieka (ucznia, wychowanka) w œwiat wartoœci59.Tym wiêkszego zatem znaczenia nabieraj¹ „wartoœci chrzeœcijañskie".Staj¹ siêœrodkiem, fundamentem, a nawet ca³ym klimatem w wychowaniu.Niestety, wielu intelektualistów (równie¿ katolickich) zbyt pochopnie wstosowanym przez siebie nazewnictwie zamienia przymiotnik „chrzeœcijañskie"na101Mechanizmy manipulacjiprzymiotnik „ogólnoludzkie", „uniwersalne", a nawet „europejskie", coniew¹tpliwie u³atwia dzia³ania manipulatorskie na tym obszarze60.Jest faktem historycznie stwierdzonym, ¿e wartoœci chrzeœcijañskie sta³y siêczynnikiem gwarantuj¹cym kulturze polskiej znamiê trwa³oœci i elementemwspó³budu-j¹cym jej to¿samoœæ61.Nic dziwnego zatem, ¿e zak³Ã³cenia whierarchii wartoœci jednostki mog¹ doprowadziæ do bardzo przykrych, a nawettragicznych skutków (alienacja, wykolejenie moralne, samobójstwo)62.Prawid³owoœæ ta, lecz w makro-skali, wystêpuje w odniesieniu do spo³eczeñstwa,zw³aszcza wtedy, gdy zak³Ã³cenia na obszarze hierarchii wartoœci re¿yserowane s¹celowo i przez profesjonalistów.System manipulacji realizuj¹cy w spo³eczeñstwie zatrucie informacyjnepos³uguje siê ró¿nymi formami i opiera siê na sprawdzonych mechanizmach.Widaæto najwyraŸniej na przyk³adzie praktycznego stosunku dysponentów propagandyantykoœcielnej do wartoœci chrzeœcijañskich.Na tym obszarze, który staje siêterenem102Systemy manipulacjilniespotykanej dot¹d wojny z chrzeœcijañstwem dzia³ania id¹ w wielorakichkierunkach.W tym celu podejmuje siê ró¿ne próby.Np.przez manewr podmianystereotypu usi³uje siê zlaicyzowaæ terminologiê chrzeœcijañsk¹ w obrêbiewartoœci chrzeœcijañskich63.I tak w miejsce „mi³oœci bliŸniego" puszcza siê wobieg spo³eczny i promuje takie terminy-stereotypy jak „tolerancja", „dialog"czy „solidarnoœæ ludzka""4.Mówi¹c o pañstwie przysz³oœci media w Polsce przygotowuj¹ spo³eczeñstwo dope³nego zaakceptowania wizji pañstwa „neutralnego œwiatopogl¹dowo", w którymnie przewiduje siê nale¿nego miejsca dla sprawdzonych i powszechnie cenionychwartoœci chrzeœcijañskich.Buduj¹c nowy mit takiego pañstwa fa³szuje siê wœwiadomoœci spo³eczeñstwa obraz pañstwa przysz³oœci, poprzez manipulacjê wobrêbie wartoœci spo³ecznych65.W odniesieniu do œwiata wartoœci stosuje siê tak¿e technikê perswazji ukrytej.Polega ona na tym, ¿e now¹ hierarchiê wartoœci przedstawia siê publicznie jakoporz¹dek wrêcz oczywisty i aprobowany103Mechanizmy manipulacjiprzez wiêkszoœæ spo³eczeñstwa66.W nastêpstwie tego, negatywny stosunekjednostki do nowej propozycji oceniany jest jako niepostêpowy i przestarza³y,a wiêc kompromituj¹cy dan¹ osobê (albo instytucjê).Manipulacja taka znajdujeswój wyraz m.in.w demagogicznym przeciwstawianiu Koœcio³a katolickiego wPolsce - Euro-.67pieInn¹ technik¹ manipulacji stosowan¹ w ramach zatrucia informacyjnego jestlekcewa¿enie i oœmieszanie wartoœci chrzeœcijañskich.Po 1989 r.technika taotrzyma³a nowy wymiar, wszak nie stoj¹ ju¿ za ni¹ dawne struktury powo³aneprzez partiê komunistyczn¹ do walki z chrzeœcijañstwem.Z tej racji sta³a siêtechnik¹ o wiele skuteczniejsz¹ w nowych warunkach ustrojowych.Realizuje siêj¹ w ró¿nych formach.Jedn¹ z nich jest deprecjonowanie wartoœcichrzeœcijañskich poprzez publiczn¹ i wrêcz agresywn¹ walk¹ z zapisem dokonanymna ich temat w obowi¹zuj¹cych ustawach68.Inn¹ technik¹ prowadz¹c¹ do postawy lekcewa¿enia wartoœci chrzeœcijañskich jestwprowadzanie negatywnych (emoc-104Systemy manipulacjijonalnie) nacechowañ pewnych s³Ã³w, które te wartoœci symbolizuj¹.Przyk³adems¹ takie s³owa jak „ksi¹dz", „katecheta", „zakonnica"69.Próby tego rodzajuprzedosta³y siê nawet na estrady i s¹ podejmowane przez niektórych artystów wPolsce.Równolegle z oœmieszaniem wartoœci chrzeœcijañskich wprowadza siê do obieguspo³ecznego antywartoœci.S¹ one prezentowane w sposób atrakcyjny i z du¿¹doz¹ sugestywnoœci.W manipulntorskim systemie zatrucia informacyjnego stosujesiê technikê dzia³ania poœredniego, gdy np.w niektórych mass mediachwychwalane s¹ pewne sekty i ruchy parareligijne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]