[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W ich domu pozna³ m³odziutk¹ Mariê (zwan¹Maryl¹), siostrê swych kolegów.Maryla by³a ju¿ zarêczona z równym sobieurodzeniem i maj¹tkiem hrabi¹ Wawrzyñcem Puttkamerem (co z tego, ¿e du¿ostarszym od panny).Jak przysta³o na dobrze wychowanego m³odzieñca, Mickiewicztowarzyszy³ Maryli w spacerach i wycieczkach, zabawia³ j¹ opowieœciami, czyta³jej w³asne wiersze, wspólnie czytali te¿ najnowsze utwory romantykówzachodnich.Z tych spotkañ, ze wspólnej lektury zaczê³o rodziæ siê uczucie,wyobra¿ali sobie siebie w postaciach romantycznych kochanków, wzruszali siê ichlosem.Tak podsycane uczucie wreszcie zap³onê³o ¿ywym ogniem i trudno by³o jeukryæ.Mickiewicz by³ zakochany, szczêœliwy, Maryla zdawa³a siê mu sprzyjaæ.Wszyscy mieszkañcy dworu Wereszczaków, nie wy³¹czaj¹c nawet s³u¿by, bylioburzeni na m³odego poetê, który œmia³ okazywaæ uczucie pannie zarystokratycznego rodu.On - pocz¹tkuj¹cy poeta, potomek œredniej szlachty,tylko nauczyciel - móg³by zapewniæ swej przysz³ej ma³¿once zaledwie skromne¿ycie! Móg³ podziwiaæ pannê, kochaæ skrycie, marzyæ i cierpieæ, ale mieænadziejê na ma³¿eñstwo z tak¹ pann¹ - to¿ to prostactwo! Dano mu wkrótceodczuæ, jak bardzo urazi³ dumê arystokratycznej rodziny.Ambitny poeta opuœci³dwór Wereszczaków i powróci³ do Kowna.Maryla pos³usznie wysz³a za m¹¿ i sta³asiê hrabin¹ Puttkamerow¹.Echa tej nieszczêœliwej mi³oœci Mickiewicza przezwiele lat odzywa³y siê w twórczoœci poety.DŸwiêcz¹ te¿ w wielu balladachnapisanych i wydanych wkrótce po tym prze¿yciu.Wierzenia ludowe, poczucie moralnoœci prostego ludu, sta³y siê jeszcze bardziejbliskie poecie, wszak w nich niewierny kochanek zostaje zawsze ukarany, ami³oœæ kruszy przes¹dy feudalne.W balladzie "Rybka" opisa³ Mickiewicz historiê prostej dziewczyny uwiedzionejprzez bogatego panicza.Pozostawiona z dzieckiem Krysia prosi œwitezianki, abyprzyjê³y j¹ do swego grona.Zamieniona w rybkê wyp³ywa, aby daæ piersidzieci¹tku, które przynosi jej do karmienia stary s³uga dworski.Tymczasem panpoœlubia bogat¹ damê i jako ma³¿onkowie udaj¹ siê na spacer w³aœnie w stronêrzeki, w której mieszka nieszczêsna Krysia.S³uga, który niós³ dziecko dokarmienia, zatrzyma³ siê, aby nie spotkaæ pañstwa.Oni jednak d³ugo niepowracali znad rzeki, wiêc s³uga wyszed³ z ukrycia i zobaczy³.dwa g³azypodobne kszta³tem do postaci ludzkich.Tak spe³ni³a siê sprawiedliwoœæ:niewierny kochanek i jego ¿ona zostali zamienieni w kamienie.W balladzie "Lilie", której treœæ zaczerpn¹³ poeta ze znanej ludowej pieœni,bohaterk¹ jest niewierna ¿ona.M¹¿ jej poszed³ na wojnê i d³ugo nie powraca³.¯ona wyznaje:„Ja m³oda œród m³odzie¿y,A droga cnoty œliska!Nie dochowa³am wiary,Ach biada mojej g³owie!Król srogie g³osi kary:Powrócili mê¿owie."M¹¿, œpiesz¹c siê do domu, pozostawi³ na drodze powracaj¹cych razem z nim bracii przez las, krótsz¹ drog¹, przyby³ do ¿ony.Kobieta, boj¹c siê kary zawiaro³omstwo, skrycie zabi³a swego mê¿a i pochowa³a w lesie, sadz¹c na jegogrobie lilie.Przybyli póŸniej bracia mê¿a, a nie mog¹c doczekaæ siê jegopowrotu, uznali go za zaginionego, napadniêtego i zamordowanego w lesie.Obubraciom spodoba³a siê bratowa - wdowa i obaj starali siê o jej rêkê.M³odakobieta nie potrafi³a dokonaæ wyboru, wiêc posz³a do pustelnika prosiæ o radê.Ten najpierw zaproponowa³, ¿e o¿ywi zabitego mê¿a, ale wiaro³omna ¿ona niechcia³a o tym nawet s³yszeæ.Wtedy pustelnik stwierdzi³, ¿e m¹¿ z grobu niewstanie, "chyba zawo³asz sama".Uspokojona kobieta (bo przecie¿ nie bêdziewo³aæ zamordowanego), id¹c za rad¹ pustelnika, poleca braciom uwicie wieñcówœlubnych i z³o¿enie ich na o³tarzu w kaplicy.Mê¿czyŸni wykonuj¹ to zadanie iozdabiaj¹ swe wieñce kwiatami lilii rosn¹cymi w lesie.Mê¿obójczyni w œlubnymstroju podchodzi do o³tarza i bior¹c do rêki jeden z wieñców pyta: "Kto mójm¹¿, kto kochanek?" S³owami tymi wzywa zmar³ego mê¿a.Tymczasem bracia k³Ã³c¹siê, bo obaj rozpoznaj¹ w wieñcu w³asne dzie³o.Otwieraj¹ siê drzwi koœcio³a iwkracza zmar³y m¹¿ i brat.Ziemia rozstêpuje siê, poch³ania wszystkich, a namiejscu, gdzie sta³ koœció³, wyrastaj¹ lilie.Treœci¹ ballady "Œwitezianka" jest historia m³odego myœliwego, który zakocha³siê w nimfie wodnej.Co noc spotyka³ siê on ze sw¹ ukochan¹ i zapewnia³ j¹ oswej mi³oœci prosz¹c, aby porzuci³a tonie jeziora Œwitezi i zamieszka³a wraz znim
[ Pobierz całość w formacie PDF ]