[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jan upiêksza³ portrety, Piotr malowa³natomiast prawdziwe twarze.Mora³: K³amstwo mo¿e przynieœæ korzyœci, a prawdanie zawsze.W naturze ludzkiej jest pró¿noœæ.Cz³owiek lubi byæ chwalony.Wludzkiej naturze jest sk³onnoœæ do idealizowania siebie samego.BOHATER POZYTYWNY DRUGIEJ PO£OWY XVIII WIEKU - MIKO£AJ DOŒWIAD-CZYÑSKI -WZORZEC OSOBOWY DOBY OŒWIECENIACechy powieœciW 1775 roku Ignacy Krasicki napisa³ pierwsz¹ polsk¹ powieœæ literaturynowo¿ytnej pod tytu³em: “Miko³aja Doœwiadczyñskiego przypadki”.By³ to utwór, wktórym Krasicki skoncentrowa³ trzy typy powieœci: cechy utworusatyryczno-obyczajwego (I ksiêga), cechy powieœci przygodowo - awanturniczego(II ksiêga) oraz cechy powieœci utopijnej (III ksiêga).Utwór ten by³ napisanyw formie pamiêtnika.Motywem jego napisania by³o zabicie czasu w po¿ytecznysposób.Utwór ten bawi, uczy i wychowuje.By³a to autobiografia ówczesnegoPolaka, przeciêtnego szlachcica drugiej po³owy XVIII wieku.Dzieje bohateraOpisuje m³odoœæ i lata dojrzewania m³odego szlachcica Miko³ajaDoœwiadczyñskiego w domu rodziców.Jest w tej ksiêdze przedstawionacharakterystyka jego rodziców.Byli oni patriotami i szczerzy.Jego ojciec jestniewykszta³cony, ca³y czas przebywa na sejmikach.Jest sarmat¹.Matka jest kur¹domow¹.Nigdzie nie wychodzi³a poza swój maj¹tek.Rodzice nie dbali o edukacjêMiko³aja.Wynajêto pana guwernera, Który zajmowa³ siê edukacj¹ i kszta³ceniemMiko³aja.Potem Doœwiadczyñski zosta³ pos³any do szko³y, ale jej te¿ nieskoñczy³.Znów pojawi³ siê oszust, który mia³ kszta³ciæ Miko³aja.Sprzedawa³ onjednak Miko³ajowi jedynie sposoby oszukiwania w grze w karty.W koñcu Miko³ajwraz z guwernerem umkn¹³ z rodzinnego domu.Gra³ w karty i straci³ wszystko coposiada³.Obraca³ siê w towarzystwie awanturników i oszustów.Ten fragment tokrytyka i oœmieszenie sarmackiego sposobu kszta³cenia.Po tych wydarzeniachMiko³aj wyje¿d¿a do Pary¿a.Jest tam tak d³ugo, a¿ œcigany przez du¿¹ liczbêwierzycieli wyje¿d¿a stamt¹d.W Amsterdamie jako majtek zaci¹gn¹³ siê nastatek.Statek ten rozbi³ siê jednak, fale Miko³aja wyrzuci³y na brzeg wyspyNipu, utopijnego œwiata, w którym nie znano k³amstwa i z³a.Mêdrzec Xaoo uczy³Miko³aja zasad panuj¹cych w tym pañstwie.Po wielu perypetiach Miko³aj powróci³do ojczyzny.Osiad³ na wsi w maj¹tku odziedziczonym po rodzicach i zacz¹³prowadziæ ¿ycie ziemianina - filozofa.Zbudowa³ nawet gospodarstwofunkcjonuj¹ce na zasadach, jakich nauczy³ siê na wyspie Nipu.Funkcja powieœciKrasicki ukazuje w swej powieœci wychowanie m³odzie¿y w ówczesnych czasach,p³ytkoœæ zainteresowañ ówczesnej szlachty, jej ciemnotê, nieuctwo, samowolê ipieniactwo, a tak¿e pijañstwo, bezkrytyczn¹ pogoñ za zagranicznymi nowinkami,okrucieñstwo wobec s³u¿by i lenistwo umys³owe.Wskazuje na koniecznoœæ powrotudo natury oraz autentycznych wartoœci moralnych, zabitych przez destrukcyjnywp³yw spo³eczeñstwa, jego obyczajowoœci i kultury.Pouczaj¹cy przyk³ad Miko³ajama byæ ostrze¿eniem, a zarazem wskazówk¹ w wyborze ¿yciowej filozofii.SATYRY I.KRASICKIEGO - OŒMIESZANIE I DRWINA Z WAD SPO£ECZEÑSTWARodzaje satyr i dzieje gatunkuSatyra to gatunek literacki znany od staro¿ytnoœci.Jego twórc¹ by³ Horacy.Jest to gatunek z pogranicza liryki i epiki.Autor satyry przedstawia swójnegatywny stosunek do jakiejœ osoby lub rzeczy.Mo¿na wyró¿niæ nastêpuj¹ce typysatyr: portretowe, sytuacyjne (zdarzenie jest ilustracj¹ zjawiska),obyczajowe.Sposób oœmieszania wadR O M A N T Y Z MRamy czasoweEUROPAPocz¹tek: koniec XVIII w.Koniec: 1848 r.- Wiosna LudówPOLSKAPocz¹tek: 1822 r.- wydanie przez Mickiewicza “Ballad i romansów”Koniec: 1864 r.PRZEJAWY ROMANTYZMU W LITERATURZE OBCEJFILOZOFIA EPOKIZa twórców tej filozofii uwa¿anie byli niemieccy filozofowie: Hegel, Schlegel,Scheling.W procesie poznawania œwiata nale¿y kierowaæ siê intuicj¹,przeczuciami i wyobraŸni¹.Rozum mo¿e byæ zawodny.Œwiat sk³ada siê z materii iducha.Wa¿niejszy jest duch.Spirytualizm mówi³ o duchowej postawie œwiata.Poezja i umiejêtnoœæ jej tworzenia to boskoœæ w ciele cz³owieka.IrracjonalizmArtysta dociera do Boga poprzez sztukê opieraj¹c¹ siê na intuicji i uczuciu.MistycyzmWiara w istnienie œwiata pozazmys³owego i ³¹czenie siê z nim.ROMANTYZM W NIEMCZECHGoethe - “Król olszyn”TreœæJest to ballada romantyczna.Posiada fabu³ê.Ojciec i syn wracaj¹ noc¹, wœródzamieci przez las.Syn jest umieraj¹cy.Nawi¹zuje siê dialog pomiêdzy ojcem asynem.Syn mówi, ¿e widzi króla olszyn.Widzi te¿ jego córki.Postrzega je jakorealne postacie.Ojciec mówi, ¿e nie s¹ to realne osoby.Próbuje wyt³umaczyæsynowi jego wyobra¿enia.Król olszyn grozi ch³opcu, ¿e weŸmie go si³¹ jeœli nieprzyjdzie dobrowolnie.Ch³opiec nie chce jednak rozstaæ siê z ojcem.Syn jednakumiera.S¹ tu dwa œwiaty: ojca - realny, racjonalny; syna - nierealny, ch³opiecnie postrzega drzew, szumu wiatru i szelestu liœci, widzi króla olszyn, to copostrzega syn jest niedostêpne dla ojca.Autor chcia³ wp³yn¹æ na emocjeczytelnika.Mog¹ tu byæ dwie interpretacje fina³u.Œwiaty realny i fantastycznys¹ równoprawne.Oba œwiaty kontaktuj¹ siê poprzez osoby nale¿¹ce do tychœwiatów
[ Pobierz całość w formacie PDF ]