[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Specjaliœci z zakresuhuman relations, pozostaj¹cy na us³ugach koncernów filmowych, dbaj¹ zatem owytworzenie wokó³ uczestników produkcji, a szczególnie g³Ã³wnych aktorów,atmosfery zainteresowania zwi¹zanego czêsto z posmakiem skandalu, specyficznejromantyki i atrakcyjnoœci.Mity i autentyczne relacje tycz¹ce sztuki filmowej iprywatnego ¿ycia jej prota-gonistów sk³adaj¹ siê na specyficzny kompleks wramach zjawisk kultury masowej, który mo¿na okreœliæ81 H.J.Gans, An Analysis of Movie Making w tomie Mass Culture, cyt.wyd., s.316.Por.tak¿e literaturê wskazan¹ w przyp.43, 44, 46.jako „œwiat kina".Kompleks ten stanowi uboczny, ale istotny produktspo³ecznego oddzia³ywania filmu 92.Sam film jako œrodek masowego komunikowania odznacza siê zdolnoœci¹przekazywania treœci ró¿nego poziomu i charakteru.Tkwi¹ w nim mo¿liwoœciapelowania do mas i przedstawienia mas przekraczaj¹ce wszelkie kwalifikacjestoj¹ce w tym zakresie do dyspozycji najbardziej nawet monumentalnego teatru.Te walory filmu rozpoznali i wykorzystali wybitni twórcy kinematografiiradzieckiej lat dwudziestych, którzy znaleŸli w jêzyku filmowym szczególniepodatny œrodek dla wyra¿enia patosu rewolucji.Powojenny okres wyzwoleniakinematografii krajów kapitalistycznych spod dominacji Hollywood przyniós³tak¿e w Europie Zachodniej i Ameryce rozwój indywidualnej sztuki filmowej.Filmzaapelowa³ do wyobraŸni plastycznej artystów, pragn¹cych wyrwaæ w³asn¹ sztukê zzamkniêcia muzeów i pracowni.Amerykañski malarz wêgierskiego pochodzenia G.Kepes uzasadnia³ swojezainteresowania filmowe nastêpuj¹c¹ motywacj¹: „Zaj¹³em siê wp³ywem obrazów naludzi, rol¹ wizualnego komunikowania idei z punktu widzenia poprawy ludzkiejdoli.Malarstwo wyda³o mi siê teraz anemicznym œrodkiem i w poszukiwaniujêzyka potê¿nego i zdolnego do szerokiego oddzia³ywania zwróci³em siê kufilmowi, jako najbardziej rozwiniêtej, dynamicznej i odpowiednio potê¿nejformie wizualnej komunikacji" 93.92 Okreœlenie „œwiat kina" zosta³o u¿yte w niedrukowanej Pracy magisterskiej W.Ko³odziejczyka zajmuj¹cej siê analiz¹ jednego z aspektów tego w³aœnie kompleksuzjawisk na gruncie polskim.83 G.Kepes, Introduction to the issue „The Visual Arts Todat/", „Daedalus.Journal of the Am.Academy of Arts and Sciences", Winter 1960, s.6.Nie mniejsz¹ donios³oœæ przypisa³ filmowi socjolo-gizuj¹cy historyk kultury, A.Hauser, który nie zawaha³ siê ca³ego rozdzia³u poœwiêconego wspó³czesnej epocerozwoju kultury opatrzyæ nag³Ã³wkiem: „Pod znakiem filmu"B4.Hauser, podobniejak wczeœniej w Polsce Irzykowski, widzi w filmie szczególnie adekwatny œrodekwyra¿enia zwi¹zku czasu i przestrzeni i ich wzajemnej przek³adalnoœci,rozpatruje wiêc sztukê filmow¹ z punktu widzenia jej mo¿liwoœci poznawczychnie zapominaj¹c przy tym o jej sile masowego oddzia³ywania, do której tak du¿¹wagê przywi¹zywa³ Kepes.Ostateczne zwyciêstwo filmu jako sztuki i jako masowego œrodka oddzia³ywaniatu¿ po zakoñczeniu pierwszej wojny œwiatowej zbieg³o siê ze szczytowym punktemw dynamice rozwoju prasy i z pocz¹tkami radiofonii œwiatowej.Moment tenstanowi³ pewien próg w dziejach kultury masowej.Mo¿na go nazwaæ pierwszymprogiem umasowienia.Film postawi³ kulturê masow¹ pod znakiem obrazu oraz bezpoœredniej, jakkolwiekbardzo luŸno jako ca³oœæ powi¹zanej, publicznoœci.Radio, które wkroczy³o wdziedzinê kultury masowej w latach dwudziestych, stanowi³o pod obydwomawymienionymi wzglêdami antytezê filmu.Dotar³o wprost do domu odbiorcy iwytworzy³o rozproszon¹ publicznoœæ wzmagaj¹c nasilenie tego zjawiskastworzonego ju¿ wczeœniej przez prasê i modyfikuj¹c pod pewnymi istotnymiwzglêdami jego charakter.G³Ã³wny walor radia jako œrodka komunikowania stanowi zdolnoœæ pokonywaniaprzestrzeni i natychmiastowego rozchodzenia siê na obszarze ca³ego globu.** A.Hauser, Sozialgeschichte der Kunst und Literatur, Miinchen 1958, II wyd.,t.II, rozdz.VIII.Dziêki radiu dokona³o siê równouprawnienie najbardziej odleg³ych siedzibludzkich i centrów wielkomiejskich pod wzglêdem odbioru informacji i innychkulturalnych treœci.Niezale¿nie od œrodków transportu elementów kulturybezpoœredniej radio zaczê³o obs³ugiwaæ osiedla wiejskie, do których nigdy niedotar³o kino, a prasa przenika³a z opóŸnieniem.W przeciwieñstwie do treœcikomunikowanych za pomoc¹ drukowanego s³owa radio, nie wymagaj¹ce umiejêtnoœciczytania, wkracza w wielu krajach s³abo rozwiniêtych na obszary analfabetyzmu95, co podnosi ogromnie wagê jego wp³ywu.Tam, gdzie radio stanowi tylko uzupe³nienie innych œrodków masowegokomunikowania, i tak wnios³o ono nowy element do warunków przekazywaniakultury.Specyficzn¹ jego w³aœciwoœci¹ jest szczególna ³atwoœæ, nick³opotliwoœærecepcji.Raz nabyte urz¹dzenie odbiorcze oddaje s³uchaczowi dyspozycjê nadrozporz¹-dzalnymi treœciami programu.S³uchacz dysponuje nimi we w³asnym domu,na zawo³anie.Materializuje je przez naciœniêcie guzika, zmienia przezprzekrêcenie ga³ki.Mo¿e kontynuowaæ odbiór zajêty jednoczeœnie innymiczynnoœciami, pracami domowymi, nawet lektur¹.Z tego powodu radio schodzi wwielu wypadkach do roli akompaniamentu
[ Pobierz całość w formacie PDF ]