Benedict Ruth Wzory kultury

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W pewnym wi�c stopniu cywilizacja, stawiaj�c coraz wy�sze i coraz bardziejwarte zachodu cele, mo�e zwi�kszy� liczb� jednostek anormalnych.Ale obawa tajest mo�e przesadna, nawet bowiem bardzo ma�e zmiany w postawach spo�ecznychmog� zmieni� t� wspó�zale�no��.Ogó�em bior�c, wobec niedostatecznego zbadaniaw praktyce mo��liwo�ci tolerancji spo�ecznej i uznania ró�nic dziel�cychjednostki pesymizm wydaje si� przedwczesny.Z pewno�ci� inne, ca�kowicie ró�neczynniki spo�eczne, o których ju� mówili�my, s� bardziej bezpo�rednioodpowiedzialne za du�� liczb� neurotyków i psychotyków w naszej cywilizacji i ztym cywilizacje mog�yby, gdyby chcia�y, da� sobie rad� bez nieuchronnychduchowych kl�sk.Rozwa�ali�my problem jednostek z punktu widzenia ich zdolno�ci do adekwatnegodzia�ania w spo�ecze�stwie.To adekwatne dzia�anie stanowi jedno z kryteriówklinicznej definicji normalno�ci.Wchodz� tu równie� niezmienne symptomy, wczym przejawia si� sk�onno�� do identy�fikowania normalno�ci ze statystyczn�przeci�tno�ci�.W praktyce t� przeci�tn� uzyskuje si� w laboratorium, aodchylenia od niej okre�la jako przypadki anormalne.Z punktu widzenia jednej kultury ta metoda post�powania jest bardzo po�yteczna.Daje ona kliniczny obraz cywilizacji i dostarcza znacznej ilo�ci informacji ospo�ecznie uznanym zachowaniu.Jednak�e generalizowanie jej jako normyabsolutnej to ju� zupe�nie inna sprawa.Jak widzieli�my, zakres poj�cianormalno�ci w ró�nych kulturach nie jest taki sam.W niektórych, jak u Zuni iKwakiutlów, poj�cia te odbiegaj� od siebie tak dalece, �e pokrywaj� si� tylkonieznacznie.Statystycznie okre�lona normalno�� na wy�brze�u pó�nocno-zachodnimwykracza�aby daleko poza skrajne granice anormalno�ci u Indian Pueblo.Normalneu Kwakiutlów wspó�zawodnictwo mi�dzy rywalami zro�zumiano by u Zuni jakszale�stwo, a tradycyjn� oboj�tno�� Zuni wobec górowania i poni�enia uznano byza bezmy�l�no�� g�upca w wypadku cz�onka starego rodu na wybrze�upó�nocno-zachodnim.Dla odchylaj�cego si� od normy zachowania w ka�dej z kulturnigdy nie da si� znale�� adnego najmniejszego cho�by wspólnego mianownikaza�chowania.Ka�de spo�ecze�stwo, zgodnie ze swymi najwa��niejszymizainteresowaniami, mo�e zwi�ksza� i wzmacnia� symptomy nawet histeryczne,epileptyczne czy paranoidalne w coraz to wi�kszym stopniu, zarazem opieraj�csi� pod wzgl�dem spo�ecznym na jednostkach, które przejawiaj� owe symptomy.Fakt ten ma znaczenie dla psychiatrii, poniewa� wyja�nia problem jeszcze innejgrupy ludzi anormalnych, jaka praw�dopodobnie istnieje w ka�dej kulturze: ludzianormalnych, którzy reprezentuj� skrajn� form� rozwoju lokalnego typukulturowego.Grupa ta pod wzgl�dem spo�ecznym znajduje si� w sytuacjiprzeciwnej ni� omówiona, tzn.ludzi, których reakcje ró�ni� si� od wzorówkulturowych.Spo�ecze�stwo, zamiast demaskowa� pierwsz� grup� w ka�dejdziedzinie, popiera jej najdalej id�ce odchylenia.Ludzie ci maj� swobod�,któr� mog� wykorzystywa� niemal bez granic.Z tego te� powodu prawie nigdy niestaj� si� przedmiotem zainteresowania wspó�czesnej im psychiatrii.Jest rzecz�nieprawdopodobn�, aby opis ich mo�na by�o znale�� nawet w najbardziejdok�adnych podr�cznikach pokolenia, które ich popiera.Jednak�e z punktuwidzenia innego pokolenia czy innej kultury s� to zazwyczaj najbardziejdziwaczne psychopatyczne typy swego czasu.Puryta�scy duchowni Nowej Anglii w osiemnastym wieku byli ostatnimi lud�mi,których wspó�czesna im opinia w ko�loniach uzna�aby za psychopatów.Niewielugrupom pre�sti�owym w jakiej� innej kulturze zezwolono na tak ca�kowit�dyktatur� intelektualn� i uczuciow�, jak im.Byli g�osem Boga.Jednak�e dlanowoczesnego badacza to oni, a nie otumanione i nieszcz�liwe kobiety, któreskazywali na �mier� jako czarownice, byli psychoneurotykami w puryta�skiejNowej Anglii.Posuni�te tak daleko poczucie winy, jak je oni opisywali iwymagali zarówno we w�asnych prze�yciach nawróce�, jak i od swych konwertytów,w nieco zdrowszych psychicznie cywilizacjach spotykamy jedynie w zak�adach dlanerwowo chorych.Nie uznawali mo�liwo�ci zbawienia bez �wiadomo�ci grzechu,która powala�a ofiar�, niekiedy na ca�e lata, n�kaj�c j� wyrzutami sumienia iokropn� m�czarni�.Obowi�zkiem kap�ana by�o zasia� l�k przed piek�em w sercunajmniejszego nawet dziecka i wymaga� od ka�dego nawróconego wewn�trznegopogodzenia si� z w�as�nym pot�pieniem, je�li Bóg uzna� za w�a�ciwe go pot�pi�.I bez wzgl�du na to, po jakie si�gniemy dokumenty puryta�skich ko�cio�ów NowejAnglii tamtego okresu, czy po te, które dotycz� czarownic, czy nie zbawionychma�ych dzieci - wobec kwestii pot�pienia czy predestynacji, to wsz�dzie stajemywobec faktu, �e grupa ludzi, która realizowa�a w sposób najbardziej skrajny i znajwi�ksz� czci� kulturow� doktryn� chwili, zgodnie z nieznacznie zmienionymiwzorami naszego pokolenia zosta�aby uznana za ofiary skrajnej anormalno�ci [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pdf > download > pobieranie > ebook

Menu

Podobne