[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Prepozytur¹ jego pan Jan arcybiskup opatrzy³ Przejdla, plebana ze¯nina, swojego krewnego, wykazuj¹c tym wiêksz¹ mi³oœæ cielesnoœci, ani¿eli s¹dzdrowego rozs¹dku, gdy¿ pomin¹³ niebacznie wszystkich pra³atów i kanoników, zktórych niejeden, s³u¿¹c koœcio³owi i poprzedniemu arcybiskupowi, dzielnie istatecznie ich broni³.Tê sam¹ prepozyturê, jako zarezerwowan¹ kollacji StolicyApostolskiej, papie¿ Grzegorz dnia 26 stycznia roku nastêpnego nada³ Miko³ajowiStrosbergowi104, kantorowi poznañskiemu, natenczas kolektorowi StolicyApostolskiej w Koœciele polskim.skie, wiêc wydany przywilej nie obj¹³ kleru i do ugody dosz³o dopiero w roku1381 (zob.rozdz.55).103 22 listopada 1374.104 Miko³aj Strosberg - kanonik w wielu kapitu³ach polskich, prepozyturêgnieŸnieñsk¹ obj¹³ w 1380 roku, kolektor papieski w Polsce w 1.1374-1381, wroku 1381 uwiêziony za wielkie nadu¿ycia finansowe, ale wkrótce zosta³zwolniony (zob.rozdz.54), zm.w 1413 r.25 O statutach Jana, arcybiskupa gnieŸnieñskiego, i jego kapitu³y.RokuPañskiego 1375, w dzieñ 10 miesi¹ca lutego, czcigodny ojciec Jan, koœcio³agnieŸnieñskiego arcybiskup, odprawi³ przy tym koœciele kapitu³ê generaln¹.Natej kapitule, po licznych uroczystych naradach ze swoimi braæmi105, postanowi³i wykonaæ poleci³, aby dochód ze wszystkich wsi kapitu³y gnieŸnieñskiej szed³na ogólny u¿ytek pra³atów i kanoników, osobiœcie przy tej katedrzeprzebywaj¹cych.Dalej postanowi³, ¿e ka¿dy z pra³atów i kanoników po koleiodprawiaæ ma mszê przy wielkim o³tarzu, w przeciwnym zaœ razie ma zap³aciækanonikowi, który j¹ za niego odprawia, pó³ grzywny groszy.Nastêpniepostanowi³, aby wszyscy pra³aci i kanonicy dwa razy do roku - w dzieñ œw.Wojciecha i jego translacji106 - do Gniezna siê zje¿d¿ali, i przez osiem dnistale przy koœciele katedralnym przebywaj¹c, kapitu³ê generaln¹ odprawiali.Wrazie niestawienia siê, pra³at trzy grzywny, kanonik zaœ dwie grzywny obecnymzap³aciæ bêdzie obowi¹zany.Powy¿sze oraz inne statuty, we w³aœciwym piœmiezawarte, pieczêciami i przysiêg¹ arcybiskup i kapitu³a potwierdzili.26 O ustanowieniu biskupstw na Rusi.Oko³o roku Pañskie-go tysi¹c trzystasiedemdziesi¹tego pi¹tego czy szóstego, przy wspó³dzia³aniu Ludwika, królapolskiego i wêgierskiego, papie¿ Grzegorz XI erygowa³ i utworzy³ trzybiskupstwa na Rusi, mianowicie: przemyskie, che³mskie i w³odzimierskie czylilodomeryj-skie, tudzie¿ arcybiskupstwo halickie107.27 O œmierci Jana, biskupa poznañskiego.Tego¿ roku, 14 dnia miesi¹ca lutego,czcigodny ojciec Jan, koœcio³a poznañskiego biskup, z rodu Doliwów, m¹¿ pobo¿nyi szczodrobliwy, a wszystkich uciœnionych mi³oœciwy orêdownik, na Mazowszu, wkoœcielnej swej majêtnoœci, zwanej ¯abikowo, chorob¹ wodnej puchliny dotkniêty,przeniós³ siê do Chrystusa108.Za swych rz¹dów105 Chodzi oczywiœcie o braci w Chrystusie, czyli o kanoników katedralnych.106 Œwiêto œw.Wojciecha obchodzono 23 kwietnia, a translacji 20 paŸdziernika.107 Bull¹ z 13 lutego 1375 papie¿ Grzegorz XI erygowa³ arcybiskupstwo halickiez sufraganiami w Przemyœlu, Che³mie i W³odzimierzu.Wkrótce - w roku 1412 -stolicê arcybiskupstwa przeniesiono z Halicza do Lwowa.108 Jan z Lutogniewa zmar³ 14 lutego 1375.za³o¿y³ on w Dolsku miasto oraz wiele wsi w powiatach Krobi, Buku i w innychmiejscowoœciach, nale¿¹cych do koœcio³a poznañskiego.Maj¹tek koœcielny przezlokacje i nabywanie wsi tak pomno¿y³, i¿ pozostawi³ koœció³ swój bez ¿adnychd³ugów.Przywieziono go do Poznania w dzieñ œw.Piotra109 i w katedrze przedo³tarzem Najœwiêtszej Panny ze czci¹ wielk¹ pochowano.Niech dusza jego teraz ina wieki szczêœliwie w Panu spoczywa.28 O wyborze Miko³aja, biskupa poznañskiego.W sam dzieñ pogrzebu czcigodnegotego biskupa, Miko³aj z Kórnika110, proboszcz Panny Maryi w Krakowie i kanonikpoznañski, doktor dekretów, podczas nieobecnoœci Dytka, dziekanapoznañskiego111, nie pytaj¹c nikogo, ani Trojana prepozyta112 ani innychpra³atów i kanoników, kaza³ swojemu notariuszowi, tudzie¿ innemu prezbiterowiog³osiæ, aby wszyscy cz³onkowie kapitu³y zgromadzili siê nazajutrz dla wyborunowego pasterza.A jeszcze na trzy dni przed pogrzebem zmar³ego biskupa, ten¿eMiko³aj, bez udzia³u prepozyta oraz innych pra³atów i kanoników, którzynatenczas przy katedrze siê znajdowali, wyznaczy³ w³asnowolnie administratorów,tak urz¹dzaj¹c, aby jeœli nie ca³a kapitu³a, to przynajmniej czêœæ jej, naktórej móg³ polegaæ, jego obra³a, wskutek tego mia³ administratorów po swojejstronie.Zdarzy³o siê zaœ, ¿e gdy po wezwaniu ³aski Ducha Œwiêtego przyst¹pionodo wyboru przysz³ego biskupa, prawie ca³a kapitu³a zgodzi³a siê na dwóchkandydatów: Trojana, swego prepozyta i owego Miko³aja.Nale¿a³o wiêc drog¹kompromisu do wyboru któregoœ z nich przyst¹piæ.Co siê te¿ sta³o - siedmiuwyznaczonych kompromisarzy podzieli³o siê: czterej oddali swe g³osy na Miko³ajaz Kórnika, trzej zaœ na Trojana, po czym i ci ostatni zgodzili109 22 lutego, dzieñ katedry Œw.Piotra.110 Miko³aj z Kórnika h.£odzi¹, doktor dekretów, kanclerz wielkopolski(1366-1372), posiadacz licznych beneficjów, m.in.proboszcz kos'cio³a NMP wKrakowie (od 1368), bp poznañski (od 1375), zm.18 marca 1382.111 Dytko Pradel, kanonik poznañski (od 1349), archidiakon czerski (1360-1363),dziekan poznañski (od 1364), kanonik wroc³awski i kanclerz kujawski (od 1364),zm.w 1383 r.112 Trojan z £ekna h.Pa³uki, kantor (1336) a potem scholastyk kruszwicki(1337), archidiakon w³oc³awski (1343), kanonik i prepozyt w³oc³awski (od 1349),zm.w 1390 r.siê na Miko³aja, jako obranego przez wiêkszoœæ113.Wyboru tego arcybiskup Jan,z powodu pewnych nieporozumieñ, które miêdzy nimi zasz³y, nie chcia³potwierdziæ.Atoli Miko³aj, nie pytaj¹c króla polskiego i wêgierskiego, uda³siê do kurii rzymskiej, gdzie mimo zastrze¿eñ, czynionych przeciw jego promocjiw listach króla pana i innych osób papie¿ Grzegorz w Awinionie wyposa¿y³ go wbiskupstwo poznañskie.Otrzymawszy œwiêcenia, Miko³aj wróci³ pomyœlnie dokoœcio³a swojego oko³o dnia sw.Marcina114.29 œmierci Przec³awa, biskupa wroc³awskiego.Tego¿ roku, oko³o po³owy wielkiegopostu115, czcigodny ojciec pan Prze-c³aw, biskup wroc³awski, zwany Pogorza³a, wg³êbokiej staroœci, pe³en dobrych uczynków, w dzieñ.zakoñczy³ ¿ywotdoczesny116.Ów Przec³aw nast¹pi³ po biskupie wroc³awskim Nankerze117, który zaspraw¹ króla czeskiego Jana Œlepego118, zosta³ niegodziwie za pomoc¹ truciznyzg³adzony i który to Nanker pierwotnie by³ biskupem krakowskim, przez papie¿aJana XXII119 na wroc³awsk¹ katedrê przeniesionym, biskupstwo zaœ krakowskieotrzyma³ po nim Jan Grotowic, przebywaj¹cy natenczas jeszcze na uniwersytecie wBolonii
[ Pobierz całość w formacie PDF ]