[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.KONTROLA I PREWENCJA.203TABELA 9.1.Zastosowanie „treningu zaszczepiania siê przeciwko stresowi" dopanowania nad gniewemFaza 1 • Identyfikacja bodŸców sytuacyjnych wyzwalaj¹cych reakcjê gniewu• Wypróbowywanie stwierdzeñ na w³asny temat maj¹cych na celu reinterpretacjêsytuacji i u³atwienie zdrowych reakcji (na przyk³ad „Mogê sobie z tymporadziæ.To nie jest na tyle wa¿ne, ¿eby z tego powodu wybuchaæ")Faza 2 ¦ Nabywanie umiejêtnoœci relaksacji¦ £¹czenie poznawczych stwierdzeñ na wtasny temat z relaksacj¹ po ekspozycjibodŸców wyzwalaj¹cych gniew - klienci staraj¹ siê uspokoiæ umyst i ciatoFaza 3 ¦ Faza prób- Ekspozycja na bodŸce wyzwalaj¹ce gniew w wyobraŸni lub podczas odgrywania ról¦ Æwiczenie technik poznawczych i relaksacyjnych do momentu uzyskania automaty-cznoœci reakcji fizycznych i umys³owych na dany sygna³przez Novaco (1975).Gtówne cechy SIT zwi¹zanego z lekiem w podsumowaniudokonanym przez Becka i Fernandeza (1998) przedstawia tabela 9.1.Metaanalizê badañ nad radzeniem sobie z gniewem przy u¿yciu treninguuod-parniaj¹cego na stres przeprowadzili Beck i Fernandez (1998).Objêli ni¹ogó³em 50 badañ, w których wiêkszoœci zmienn¹ zale¿n¹ byt gniew diagnozowanymetod¹ samoopisu.W pozosta³ych badaniach u¿ywano kryterium behawioralnejobserwacji agresji.W 40 badaniach porównywano ró¿nice w agresywnym zachowaniumiêdzy grup¹ treningu panowania nad gniewem a grup¹ kontroln¹, natomiast w 10sprawdzano zmiany intraindywidualne w zakresie krytycznej zmiennej (gniew lubagresja) miêdzy pretestem a posttestem dokonywanym po treningu.Metaanalizawykaza³a du¿¹ wielkoœæ efektu w ca³ym zbiorze badañ (œrednia wa¿ona d = 0,70),co sugeruje, ¿e panowanie nad gniewem jest skuteczn¹ strategi¹ redukcji agresjizwi¹zanej z gniewem.Robinson, Smith, Miller i Brownell (1999) potwierdzili teustalenia w kolejnej metaanalizie interwencji z u¿yciem poznawczej modyfikacjizachowania w celu redukcji zachowañ agresywnych w szko³ach.Uzyskali onica³kowit¹ wa¿on¹ wielkoœæ efektu d = 0,64, œwiadcz¹c¹ o skutecznoœci podejœciapanowania nad gniewem w zastosowaniu do populacji uczniów.Jednak¿e póŸniej przeprowadzone badania sugeruj¹ mniej optymistyczn¹ ocenêtego podejœcia w zastosowaniu do populacji osób maj¹cych ju¿ na swoim koncieakty przemocy lub osób o których wiadomo, ¿e stwarzaj¹ ryzyko dokonania takichaktów.W badaniach ewaluacyjnych nad treningiem panowania nad gniewem dlasprawców przestêpstw z u¿yciem przemocy (Watt, Howells, 1999), nieletnichprzestêpców-mê¿czyzn (St.Lawrence i in., 1999) i m³odzie¿y z grupy wysokiegory-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]