Frankl Viktor E. Psychoterapia dla kazdego (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie mog�bowiem zapomnie� pewnego pouczaj�cego i ostrzegawczego przyk�adu.Pewnego razu pacjentka, w�a�nie tak zwana hipochondryczka, na mojestanowcze perswazje, �e wszak�e nic ju� jej nie jest (w ka�dymrazie nic poza l�kliwo�ci� i obaw� przed chorob�), odpar�a mi: - Onie, panie doktorze, przypadkiem wiem z ca�� pewno�ci�, jak bardzojestem chora, wiem dobrze, co mi jest, odczyta�am to czarno nabia�ym, mianowicie z wyniku mego rentgena: cierpi� na corpulmo.-Ja jednak zapyta�em j�, czy mo�e nie by�o tam liter "w n.", copotwierdzi�a.Mog�em jej wi�c wyja�ni�: Cor-Pulmo to serce -p�uca, a "w n." znaczy po prostu: w normie.Gdyby zaraz o tozapyta�a, otrzyma�aby natychmiast uspokajaj�c� odpowied�.Rzeczpolega nie tylko na tym, �e zrobili�my naprawd� ma�o szufladkuj�cjako hipochondryków i ograniczaj�c si� do sp�awienia takich ludzicierpi�cych cho�by tylko na l�k przed chorob� ( * ); gorzejjeszcze, je�li przedstawiamy ich jako histeryków.Gdy� diagnoz�, aw�a�ciwie scharakteryzowanie kogo� jako histeryka odczuwa si�zawsze w pewnym stopniu jako co� uw�aczaj�cego.We wszystkim tym gra rol� nie tylko l�k przed chorob�, lecz ipragnienie zdrowia.Co dzieje si�, je�li absolutyzuje si� zdrowie?Otó� z t� sam� chwil� jest si� ju� chorym, chorym na hipochondri�.Kto na przyk�ad troszczy si� nadmiernie o swój zdrowy sen, jestju� bezsenny.Zdrowy sen zak�ada bowiem pewn� beztrosk� iodpr�enie - podczas gdy hipochondryk na punkcie snu czyha znapi�t� uwag� na za�ni�cie.Dubois porówna� kiedy� sen do go��bia,który, w�a�nie kiedy chce si� go schwyta�, odlatuje.Po prostuistniej� rzeczy, które winny pozosta� spontanicznym efektem, a niemo�na o nie zabiega�.Kto na gwa�t chce osi�gn�� efekt, temu onsi� wymyka.Efekt to tyle co sukces.Równie� kto usilnie ubiega si� ozawodowy sukces, komu zale�y nie na dokonaniu czego�, lecz naznaczeniu, na doj�ciu do wysokiej pozycji, ten pozbawia si�sukcesu.Ka�dy "czuje intencj� i jest tym zdegustowany": od razuprzejrza� tego, kto goni za znaczeniem.Jednak�e nie tylko "d��enie do znaczenia" - jak nazywa topsychologia indywidualna Alfreda Adiera - zawodzi si� na sobie.Równie� "zasada przyjemno�ci" - wysuni�ta, jak wiadomo, przezpsychoanaliz� - stoi sama sobie na zawadzie.Twierdzi si�powszechnie, �e cz�owiek d��y do sukcesu i do szcz�cia.Ale ijedno, i drugie jest mylne i opaczne.Równie� szcz�cie zamyka si�przed nami, w miar� jak za nim gonimy, i im bardziej cz�owiekwysila si� na doznawanie przyjemno�ci, im bardziej mu idzie o sam�przyjemno��, tym bardziej si� od niej oddala.Ujawnia si� toszczególnie w nerwicy seksualnej.Ten jednak, kto nie my�li ani osukcesie, ani o u�yciu, kto w ogóle me my�li o sobie samym, lecz zmi�o�ci� oddany jest jakiej� sprawie czy osobie, jakiemu� dzie�u,czy jakiemu� cz�owiekowi - znajduje to wszystko wokó� siebie,zarówno sukces jak i przyjemno��.I w miar� jak odda� si� komu�lub czemu�, jakiej� osobie czy jakiej� sprawie, w tej mierze, wjakiej si� odda�, b�dzie mu dane to, czego wcale nie szuka�:zdrowie - sukces - szcz�cie.Musia� najpierw zapomnie� o samymsobie, gdy� wedle pi�knego powiedzenia Bernanosa w zapomnieniu osobie samym spoczywa �aska.Jest to ju� raczej moralne napi�tnowanie ni� okre�leniepsychologiczne.Co rozumie jednak pod histeri� nowoczesnapsychiatria? Rozró�nia ona mi�dzy histerycznymi mechanizmami ireakcjami z jednej, a histerycznym charakterem, z drugiej strony.Wspó�czesny psychiatra prawie nie spotyka si� z histeri� jakow�a�ciw� chorob�, na przyk�ad w sensie klasycznej teorii Charcota,a wi�c z tak zwan� "wielk�" histeri� z jej napadami i pora�eniami.Objawy zmieni�y si�.Co si� natomiast tyczy charakteruhisterycznego, to wskaza� nale�a�oby na trzy istotne jego cechy:1.nieautentyczno�� tego rodzaju ludzi, 2.ich chorobliwy egoizm i3.wyrachowanie.Ludzie ci s� nieautentyczni - uchodz� zaprzeci��onych, wszystko w nich sprawia wra�enie przesady, a wynikaostatecznie z czego� odwrotnego, co usi�uj� wyrówna� i powetowa�.Cierpi� mianowicie dotkliwie na ubóstwo prze�y� i st�d rodzi si�jaki� g�ód prze�y�.Mo�liwe, �e ich szczególna gotowo�� doulegania sugestii, podatno�� na jej wp�yw, ale równie� ichsk�onno�� do konwersji, czyli ich zdolno�� do fizycznego wyra�aniapsychicznych tre�ci cielesnymi stanami chorobowymi �e wszystko tostanowi kompensacj� wewn�trznego ubóstwa cechuj�cego histeryka.Dochodzi tu jednak, jako druga typowa cecha charakterystyczna,w�a�nie wewn�trzny ch�ód, zimne wyrachowanie, fakt, �e u histerykawszystko s�u�y egoizmowi jako �rodek do celu.Sprawia on zawszewra�enie teatralne, wci�� nastawiony jest na efekt, i wszystko wnim wydaje si� ostatecznie odgrywane i sztuczne.Wyleczy� takiego cz�owieka znaczy�oby zrobi� go ca�kiem innymcz�owiekiem, ca�kowicie wychowawczo przekszta�ci� go i przerobi�.Czy i jak by�oby to mo�liwe - stanowi zagadnienie zbyt z�o�one,zbyt wielowarstwowe, abym móg� je przed laikiem rozwin��.Powiemtylko tyle: histeryk bawi si� w teatr i sam w nim re�yseruje;je�li dostarczymy mu widzów, damy jedynie po�ywk� jego histerii,b�dziemy brali udzia� w tej grze i akceptowali chorob�.Je�lichcemy mu w miar� mo�no�ci pomóc, winni�my najpierw zatroszczy�si� o to, aby mu zabrak�o publiczno�ci, pozbawi� go publicznegoefektu.Jak to robi�, to problem zbyt konkretny, daj�cy si�rozwi�za� tylko konkretnie, od wypadku do wypadku.Nie jest to te�problem dla nielekarza, poniewa� nie mo�e on nigdy wiedzie�, kiedymamy do czynienia z histeri�.Widzia�em ju� dziesi�tki przypadków,w których nielekarze rozpoznawali histeri�, gdy w rzeczywisto�cichodzi�o o ci�kie choroby organiczne.(Austriacki kodeks lekarskis�usznie zakazuje nielekarzowi uprawianie psychoterapii.) Je�libyjednak chodzi�o rzeczywi�cie o histeri�, histeryczny objaw, "teatrhisteryka", to chcia�bym wspomnian� wy�ej zasad� terapeutyczn�,aby pozbawi� histeryka jego efektu - zilustrowa� pa�stwu na pewnymprawdziwym zdarzeniu.Pewnego dnia sta�o mnóstwo ludzi w ogonku przed jakim� urz�dem.Pani w �rednim wieku od��czy�a si� od tej masy, podesz�a dourz�dnika troszcz�cego si� o porz�dek i zwróci�a si� do�nast�puj�cymi s�owy: - Panie porz�dkowy, mnie musi pan przepu�ci�wcze�niej.Rozumie pan, jestem chora na serce i je�li b�d� musia�ad�ugo sta�, zemdlej�.Co z tego panu przyjdzie? Same k�opoty! Musipan wezwa� pogotowie ratunkowe itd.Zobaczy pan, zemdlej� panu.-Na co urz�dnik, intuicyjnie przenikaj�c zarówno zdrowy organizmjak i histeryczny charakter kobiety, odpar� z ca�ym spokojem: -Pani mnie zemdleje? Sobie samej pani zemdleje.- Jednym s�owem:kto ju� zaczyna re�yserowa� w teatrze histerycznym, niech�e samodpowiada za ca�o�� imprezy.Konsekwencje powinien ponosi� sampacjent.Zr�czno�� za� terapeuty zaczyna si� akurat tam, gdzie potrafi onzatrzyma� mechanizm histerii bez ura�enia pacjenta [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pdf > download > pobieranie > ebook

Menu

Podobne