[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.A to przecz miejsca nie ma, bo klienci moi są zwierz dziki z odruchu wszystko czyniący, jak znaleźć można w księdze pierwszej Pandects, ustęp Si guadrupes, gdzie napisane jest Nec enim potest animal injuriam fecisse, quod sensu caret.Wtóre rzekę, iż miałby nawet sąd umocowanie bestioles zasądzić, trybunał tu przytomny dalej postąpiłby bezrozumnie i prawołomnie sprawę ich rozstrzygając, jako że zasada jest z dawien dawna znajoma, iż nie wolno obwinionych in absentia sądzić.Powiedziane było, że korniki urzędową wezwę piśmienną dostały, ażeby się jawiły dnia dzisiejszego przed sądem, miały wszekże czelność odmówić, wobec czego zwyczajne swe prawa utraciły i pod nieobecność sądzone być mogą.Naprzeciw tej racji przytoczę dwie insze.Pierwsze rzekę, iż wprawdzie wezwą jak się należy wysłaną była, jestli jednak dowód jaki, że przez bestioles odebraną została? Jest bowiem przyjęte, że pismo nie tylko wysłanym, ale i doręczonym być musi, a mecenas włoszczan nie zaznaczył, jakim sposobem korniki miałyby pismo pokwitować.Drugie rzekę, iż zasadą jeszcze dłużej w rocznikach prawa zasiedziałą jest usprawiedliwić niestawiennictwo podsądnego na rozprawie, jeżeli dowiedzione być może, iż podróż tak długą byłaby, ciężką i znojną, że kładłaby bezpieczne stawienie się w sądzie między niepodobieństwa.Jeślibyście zawezwali przed swe oblicze szczura, czy w spodziewaniu waszym miałby się do sądu udać przez miasto pełne kotów? A tutaj wszakże nie tylko od ich siedliska do sądu dzieli bestioles całomilowa podróż, lecz jest to także podróż najeżona śmiertelnymi niebezpieczeństwami od drapieżców, co nastają na ich poczciwy żywot.Są zatem w prawie, trybunałowi żadnego despektu nie czyniąc, grzecznie odmówić posłuszeństwa wezwie.Trzecie rzekę, iż wezwą wadliwie sporządzona została, ile że wzmiankuje korniki mieszkanie obecnie mające w kościele Świętego Michała w wiosce Mamirolle.Znaczyć by to miało każdą jedną bestiole, co w kościele żywię? Przecz siła ich żywot wiedzie spokojny, mieszkańcom krzywdy żadnej nie czyniący.Czy jeśli kompania rozbójców we wsi ma gniazdo, wieś cała pod sąd zawezwana będzie? Prawo takie niemądrym jest.Dalsze rzekę, iż ustanowione jest, ażeby podsądni wobec sądu wydefiniowani byli.Pod rozważenie nasze wziąć mamy dwa czyny przestępne, szkodę nodze tronu biskupiego, jako też szkodę dachowi kościoła, a jeśli kto z naturą obwinionych zwierząt z największą choćby pobieżnością znajomy jest, ten wie, że korniki w dachu dom prowadzące z nogą tronową żadnej spólności mieć nie mogły.Czyli że dwa są gremia i dwa czyny przestępne, co w piśmie sądu zwierciadła nie znajduje, zatem wezwą nieważną jest dla braku wyszczególnienia.Czwarte rzekę, z inszej niźli powyższe beczki, że nie tylko, jakośmy widzieli, zasądzanie bestioles w tym sposobie przeczy prawu Człowieczemu i Kościelnemu, ale i wbrew jest także prawu Bożemu.Skądże bowiem wiedzie swój ród drobiazg ten, powagą tego sądu przyciśnięty? Któż go stworzył? Nie kto inny jak Ojciec Wszechmogący, co nas wszystkich stworzył, najprzedniejszych i najpośledniejszych.I czyż nie powiedziane jest w rozdziale pierwszym świętej Księgi Rodzaju, że Bóg stworzył zwierz ziemski według rodzaju swego, bydło według rodzaju swego i wszelki drobiazg płazający się, i widział Bóg, że było dobre? I nie dałże Bóg zwierzu ziemskiemu i wszelkiemu drobiazgowi płazającemu się wszelkiego ziela wydającego nasienie, i wszelkiego drzewa na obliczu ziemi i wszelkiego owocu wszelkiego drzewa na jadło? I nie dałże Bóg im wszystkim rozkazania, ażeby rozradzały się, a rozmnażały i napełniały ziemię? Stwórca nie pouczyłby zwierza ziemskiego i wszelkiego drobiazgu płazającego się do rozmnażania, jeśliby w mądrości swej nieskończonej nie dał im pożywienia, co uczynił, expressis verbis ziele, owoce i drzewa na jadło przeznaczając.A cóż czyniły poczciwe bestioles od dnia Stworzenia, jak nie korzystały z niezbywalnych praw w dzień ów im nadanych, praw, których Człowiek znieść ni uszczuplić nie może? Iż korniki siedlisko swe czynią tam, gdzie czynią, jest być może dla Człowieka niewygoda, lecz za powód to nie nastarczy, by się rokoszować przeciw prawom Natury ustanowionym w dzień Stworzenia, jako że rokosz ten jest nieposłusznością widną a bezczelną wobec Stwórcy.Pan nasz natchnął korniki żywotem i dał im drzewa ziemi za jadło; jakże pysznym byłoby i niebezpiecznym woli Bożej wbrew czynić.Nie, suplikuję sąd raczej, byśmy miast uwagę naszą kierować na rzekome przekroczenia najlichszego stworzenia Bożego, zajęli się przekroczeniami człowieka samego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]