Feynman Richard P. Sens tego wszystkiego (3)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oczywi�cie, ja sam zaliczam si� do niewierz�cych.Wydaje si�, �e odczucia moralne, stosunek do innych ludzi i samocz�owiecze�stwo wygl�daj� tak samo zarówno w przy�padku wierz�cych, jak iniewierz�cych.S�dz�, �e istnieje pew�na niezale�no�� pogl�dów moralnych ietycznych od teorii bu�dowy Wszech�wiata.Nauka rzeczywi�cie oddzia�uje na wiele idei zwi�zanych z religi�, ale nies�dz�, by w jalamlcolwiek znacz�cym stopniu wp�ywa�a na moralno�� i pogl�dyetyczne.Religia ma wiele aspektów.Odpowiada na przeró�ne pytania.Chcia�bymjed�nak podkre�li� jej trzy aspekty.Po pierwsze, religia mówi, jakie s� rzeczy i sk�d si� wzi�y oraz kim jestcz�owiek i kim jest Bóg, jakie s� przymioty Boga i tak dalej.Dla celów tychrozwa�a� nazw� to metafizycznym aspektem religii.Religia naucza te�, jak post�powa�.Nie mam tu na my�li ceremonii czy rytua�ówani �adnych rzeczy tego rodzaju.Cho�dzi mi o to, jak post�powa� w ogóle, jakby� moralnym.Mog�liby�my nazwa� to etycznym aspektem religii.Wreszcie, warto podkre�li�, �e my, ludzie, jeste�my s�abi.Potrzeba czego�wi�cej ni� wra�liwe sumienie, by post�powa� w�a�ciwie.A nawet wtedy, gdywydaje si� wam, �e wiecie, co powinni�cie robi�, nie zawsze post�pujecie tak,jak by�cie chcieli.Jeden z pot�nych aspektów religii dotyczy jejinspiru�j�cego charakteru.Religia inspiruje do w�a�ciwego post�powa�nia.Zreszt� nie tylko do tego.Religia stanowi �ród�o inspira�cji w sztuce i wwielu innych dzia�aniach podejmowanych przez istoty ludzkie.Z religijnego punktu widzenia te trzy aspekty religii �ci�le si� ze sob� wi��.Przede wszystkim uwa�a si�, �e owe warto��ci moralne s� s�owem bo�ym.S�owobo�e jest tym, co ��czy etyczny i metafizyczny aspekt religii.Ponadto stanowito rów�nie� �ród�o inspiracji.Je�li dzia�asz dla Boga i wype�niasz Je�go wol�,to w jaki� sposób ��czysz si� z ca�ym Wszech�wiatem.Twoje dzia�ania zaczynaj�mie� sens w szerszym wymiarze, a to jest inspiruj�ce.Tak wi�c te trzy aspektys� �ci�le ze sob� zl�czone.Problem polega na tym, �e nauka czasami staje wsprzeczno�ci z dwiema pierwszymi z tych kategorii, czyli z etycznym orazmetafizycznym aspektem religii.Kiedy odkryto, �e Ziemia wiruje wokó� w�asnej osi i kr��y wokó� S�o�ca,wybuch�a wielka wojna.Zgodnie z wierzeniami religijnymi owej epoki - tak by�nie mog�o.Rozpocz�� si� za��arty spór, w którego wyniku - akurat w tymprzypadku - reli�gia wycofa�a si� ze stanowiska, �e Ziemia spoczywa w centrumWszech�wiata.To wycofanie si� z wcze�niejszego stanowiska nie poci�gn�ojednak za sob� zmiany w religijnych pogl�dach na moralno��.Inny zajad�y spórpowsta�, kiedy odkryto, �e prawdopodobnie cz�owiek pochodzi od zwierz�t.Wi�kszo�� religii i w tym wypadku wycofa�a si� z metafizycznego stano�wiska,które okaza�o si� nieprawdziwe.Niemniej w pogl�dach moralnych nie nast�pi�aszczególna zmiana.Owszem, Ziemia kr��y wokó� S�o�ca; dobrze, ale czy to mówinam, �e nale�y lub nie nale�y nadstawia� drugiego policzka? W�a�nie konfliktzwi�zany z aspektem metafizycznym jest podwójnie trudny, ja�ko �e pojawia si�sprzeczno�� pomi�dzy faktami.Nie tylko zreszt� pomi�dzy faktami, lecz tak�e -w nastawieniu.Proble�mem jest nie tylko rozstrzygni�cie, czy S�o�ce kr��ywokó� Zie�mi czy nie; równie� nastawienie do faktów inaczej przejawia si� wreligii, a inaczej w nauce.W�tpliwo��, niezb�dna do po�znawania przyrody, nieda si� �atwo pogodzi� z poczuciem pewno�ci, wynikaj�cym z wiary, co zwykle jestzwi�zane z g��bok� religijno�ci�.Nie wierz�, by uczony mógl mie� t� sam�religijn� ufno��, któr� posiadaj� ludzie bardzo g��boko wie�rz�cy.Niewykluczone, �e mo�e.Nie wiem.My�l�, �e to jest trudne.W ka�dym raziewydaje si�, �e metafizyczny aspekt re�ligii nie ma nic wspólnego z etyk�, a warto�ci moralne znajdu�j� si� pozagranicami królestwa nauki.Nie s�dz�, by te wszyst�kie konflikty wplywaly nawarto�ci etyczne.Powiedzia�em przed chwil�, �e warto�ci etyczne pozostaj� poza granicamikrólestwa nauki.Musz� to uzasadni�, ponie�wa� wielu ludzi ma przeciwne zdanie.S�dz� oni mianowicie, �e do wniosków na temat warto�ci moralnych powinni�mydoj�� w sposób naukowy.Mam kilka powodów, by tak uwa�a� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pdf > download > pobieranie > ebook

Menu

Podobne