Aldous Huxley Niebo i Pieklo (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wjego obrazach jest tak niewiele religijno�ci, �e w wielu przypadkachniemo�liwym jest ustali� czy stoimy wobec ilustracji biblijnej czy te� zwyk�ymstudium modela w �wietle �wiecy.Czy jego Bo�e Narodzenie z Rennes jestrzeczywi�cie ho�ym czy tylko narodzeniem^! Czy ten starzec �pi�cy pod okiemm�odej dziewczyny to w�a�nie to? Albo czy to �w.Piotr we wi�zieniu jestodwiedzany przez anio�a zwiastuj�cego wolno��? Tego si� nie da ustali�.Alecho� sztuka Latour'a nie zawiera religijno�ci, to jednak pozostaje g��bokoreligijn�, w tym sensie, �e ods�ania, z bezprzyk�adn� moc�, bosk�wszechobecno��.Wypada doda�, �e jako cz�owiek wielki ten malarz Boskiej immanencji by� jakobydumny, krn�brny, niezno�nie zarozumia�y i sk�py.A to pokazuje nam, raz jeszcze, �e nigdy nie ma �cis�ego zwi�zku flii�dzydzie�em artysty a jego charakterem,Appendiks VW wi�kszej cz�ci Vuillard malowa� z bliskiego punktu widzenia wn�trza, aleczasami tak�e ogrody.W kilku kompozycjach uda�o mu si� po��czy� magi� tego cobliskie z magi� odleg�ego w ten sposób, �e przedstawia� k�t pokoju, w którymsta� lub wisia�, jeden z jego w�asnych, albo cudzy obraz przedstawiaj�cyodleg�y widok drzew, wzgórz lub nieba.Jest to zach�ta by zrobi� najlepszyu�ytek z obu �wiatów, teleskopowego i mikroskopowego, przy pomocy jednegospojrzenia.Co za� do reszty to mog� my�le� tylko o kilku pejza�ach bliskiego punktuwidzenia wykonanych przez nowoczesnych artystów europejskich.Jest taki dziwnyG�szcz Van Gogha w Metropolitan.W Tat� jest wspania� Dolina w parku HelminghamConstable'a.Jest pewien z�y obraz Millais Ofelia, wbrew wszystkiemu zrobionyczarodziejsko dzi�ki zagmatwaniu letniej zielono�ci widzianej z bardzobliskiego punktu, jakby szczura wodnego.Pami�tam te� widzianego przelotnie naktórej� z wystaw w Loan Delacroix, kora, li�cie i kwiaty widziane znajbli�szego punktu.Z pewno�ci� s� i inne o których zapomnia�em, lub którychnie widzia�em.W ka�dym razie na Zachodzie nie ma niczego co da�oby si�porówna� z chi�skimi czy japo�skimi przedstawieniami natury widzianej zbliskiego punktu.Ga�� kwitn�cej �liwy, osiemna�cie cali bambusowych �odyg zli��mi, sikorka lub zi�ba widziana z odleg�o�ci wyci�gni�tego ramienia pomi�dzyzaro�lami, wszelkiego rodzaju kwiaty i listowie, ptaki, ryby i ssaki.Ka�dema�e �ycie jest przedstawione jako centrum swego w�asnego wszech�wiata, jakocel, w swej w�asnej godno�ci dla której ten �wiat i wszystko co na nim jestzosta�y stworzone; ka�de wyra�a sw� w�asn� szczególno�� i indywidualn�deklaracj� niezale�no�ci od ludzkiego imperializmu; ka�de, dzi�ki ironicznemuuwik�aniu, obna�a nasze absurdalne pretensje do wy�szo�ci ludzkich prawmaj�cych przewodzi� kosmicznej grze; ka�de zmiennie powtarza bosk� tautologi�:Jestem, który Jestem.Natura widziana ze �redniego dystansu jest znana � tak dobrze znana, �e wci�ganas w z�udne przekonanie, �e rzeczywi�cie wiemy o co w tym wszystkim chodzi.Widziana z bliska, jak na d�oni, albo z du�ejodleg�o�ci, albo pod niezwyk�ym k�tem, ukazuje si� jako niepokoj�co dziwna,wspania�a i nieznana.Te zbli�one krajobrazy Chin czy Japonii s� licznymiilustracjami twierdzenia, �e Samsara i Nirwana s� jednym, �e Absolut przejawiasi� pod ka�d� postaci�.Te wielkie metafizyczne, a równie� pragmatyczne prawdyprzedstawiane s� przez artystów Dalekiego Wschodu inspirowanych przez Ze� wjeszcze inny sposób.Wszystkie te obiekty bliskowzrocznego widzenia s�pokazywane w stanie wolnym od relacji, na czystym tle dziewiczego jedwabiu lubpapieru.Tak wyizolowane te przelotne zjawiska przybieraj� posta� absolutnejRzeczy Samej w Sobie.Zachodni arty�ci u�ywali tej zasady, gdy malowalipostacie �wi�te, portrety i, czasami, naturalne obiekty w oddali.MlynRembrandta czy vangoghowskie Cyprysy s� przyk�adami rozleg�ych pejza�y, wktórych pojedyncze cechy nabieraj� absolutno�ci dzi�ki wyobcowaniu.Magicznasi�a wielu rycin, rysunków i obrazów Goyi da si� wyja�ni� faktem, �e jegokompozycje prawie zawsze przybieraj� posta� kilku sylwetek, lub nawetpojedynczej sylwetki na tle pustki.Takie sylwetowe kszta�ty posiadaj�wizjonersk� jako�� istotnego znaczenia, podniesion� przez izolacj� i brakrelacji do poziomu przed-wiecznie-naturalnej intensywno�ci.W naturze, podobnie jak w dziele sztuki, wyobcowanie przedmiotu zdaje si�w��cza� go do absolutno�ci, obdarza� go tym wi�cej ni� symbolicznym znaczeniem,które jest identyczne z bytem.Lecz jest drzewo � z wielu jednoJedno pole, na które patrzy�em:I to i tamto mi mówi o czym� co przemin�o.To co� czego Wordsworth ju� niezobaczy to w�a�nie �wizyjny blask".Po�ysk, pami�tam dobrze, i to wewn�trzneznaczenie unosi�y si� wokó� samotnego d�bu, który mo�na by�o zobaczy� zpoci�gu, mi�dzy Reading a Oxfordem, rosn�cego na szczycie niewielkiegowzniesienia w�ród szerokiej rozleg�o�ci zaoranego pola, o sylwecie rysuj�cejsi� na tle bladego, pó�nocnego nieba.Efekt wyobcowania po��czony z blisko�ci� mo�emy bada� w ca�ej jego magicznejdziwno�ci poprzez nadzwyczajny obraz pewnego siedemnastowiecznego malarzajapo�skiego, który by� tak�e s�ynnym szermierzem i uczniem Ze�.Przedstawia ondzierzb� siedz�c� na samym koniuszku nagiej ga��zki, �czekaj�c� bez celu ale wstanie najwy�szego napi�cia".Poni�ej, powy�ej i wokó� nie ma niczego.Ptakwy�ania si� z pustki, z odwiecznej bezimienno�ci i bezkszta�tno�ci, która jestsubstancj� z�o�onego, konkretnego i przemijalnego wszech�wiata.Ta dzierzba nanagiej ga��zi jest pierwszym kuzynem zimowego drozda Hardy'ego.Lecz podczasgdy drozd z epoki wiktoria�skiej usi�uje nam udzieli� pewnego rodzaju lekcji todaleko-wschodnia dzierzba po prostu zadowala si� istnieniem, byciem intensywnymi absolutnym.Appendiks VIWielu schizofreników sp�dza wi�kszo�� swego czasu nie na ziemi, ani w niebie,ani nawet w piekle, lecz w szarym, cienistym �wiecie zjaw i nierzeczywisto�ci [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pdf > download > pobieranie > ebook

Menu

Podobne