[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jêzyk i styl "Wesela" S.WyspiañskiegoLiczne grono postaci Wesela to przegl¹d osób zró¿nicowanych pod wzglêdempochodzenia, wieku, p³ci, pogl¹dów itp.Konsekwencj¹ takiego zestawieniabohaterów s¹ ró¿nice miêdzy nimi w warstwie jêzykowej.To zagadnienie czêstopodejmowano w pracach historycznoliterackich poœwiêconych utworowiWyspiañskiego.Przedstawiaj¹c reprezentantów inteligencji i ch³opów autorwprowadza równoczeœnie charakterystyczny dla tych grup sposób wyra¿ania siê.Goœcie z Krakowa pos³uguj¹ siê jêzykiem bardziej wyszukanym, zaœ mieszkañcyBronowic mówi¹c gwar¹.Jest to raczej stylizacja na miarê podkrakowskiej wsi zcharakterystyczna sk³onnoœci¹ do mazurzenia.Chocia¿ zdarzaj¹ siê w niej pewneniekonsekwencje, spe³nia ona jednak swoj¹ funkcjê sygnalizuje pochodzeniepostaci i jest oznak¹ ludowoœci.Wypowiedzi bohaterów s¹ dodatkowo zró¿nicowane, zale¿nie od wieku, zawodu,funkcji spo³ecznej czy rodzinnej itp.Pod tym wzglêdem mniejsze ró¿nicewystêpuj¹ pomiêdzy kwestiami reprezentantów wsi.Przybysze z Krakowa stanowi¹grupê jêzykow¹ mniej jednolit¹.Radczyni ho³duje stylowi miejskiemu.Pan m³odyinteligent z Krakowa siêga niekiedy po s³ownictwo gwarowe.Upoetyzowanym,zmetaforyzowanym jêzykiem pos³uguje siê Rachel wykszta³cona córka karczmarza,zaœ Poeta, krytycznie nastawiony do literatury piêknej, formu³uje myœli raczejw jêzyku potocznym.Charakterystyczne formy fleksyjne i s³ownikoweprzyporz¹dkowa³ autor ¯ydowi.Ka¿da z postaci Wesela zosta³a wyposa¿ona w jêzykodpowiedni dla jej statusu spo³ecznego.Trzeba jednak pamiêtaæ, ¿e jêzykbohaterów dramatu podlega tu pewnym modyfikacjom uzale¿nionym od sytuacji,stanu emocjonalnego itp.Temu zró¿nicowaniu towarzyszy te¿ swobodnie dobierana miara wierszowa, wielkoœæfigur stylistycznych, czêste stosowanie powtórzeñ, wykrzykników, zestawieniefraz potêguj¹cych efekt muzycznoœci, gra jêzykowa s³u¿¹ca wydobyciu ironii.Role rozpisane s¹ na ró¿ne odmiany i emocjonalne odcienie jêzykowe.Odprostych, gwarowych struktur sk³adniowych siêga autor po zmetaforyzowany, pe³enró¿norodnych figur stylistycznych jêzyk poetycki.Dziêki temu postaci zyskuj¹rysy charakteryzuj¹ce ich status spo³eczny, wra¿liwoœæ i stan emocji.Stylistyka utworu siêga od potocznoœci do tonu uroczystego, od trywialnoœci powznios³oœæ i sacrum.W tej, jak¿e szerokiej, skali mo¿liwoœci jêzykowychprzegl¹daj¹ siê wszystkie postaci Wesela
[ Pobierz całość w formacie PDF ]