[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.dramaty Szekspira wci¹¿ na nowoodczytywane).PRZYK£ADY:Barokowy pa³ac D¹mbskich w Toruniu z roku 1693Barokowy Koœció³ w Mnichowie z XVIII wiekuWnêtrze koœcio³a il GesùAndreas Schlueter - Umieraj¹cy wojownikFasada koœcio³a Santa Suzanna w Rzymie, projekt Carlo MaderaKoœció³ Santa Maria della Salute w Wenecji, projekt Baldassare LonghenaPlac œw.Piotra, projekt BerniniegoAttyka na kolumndzie Berniniego - Plac œw.PiotraSchönbrunnWnêtrze poznañskiej faryŒwiêta LipkaZwingerPa³ac w WilanowieFontanna di TreviKLASYCYZMKlasycyzm (z ³ac.classicus - doskona³y, pierwszorzêdny, wzorowy, wyuczony) -styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwo³uj¹cy siê doosi¹gniêæ staro¿ytnoœci greckiej i rzymskiej.W Europie tzw."powrót do Ÿróde³"(klasycznych) pojawi³ siê ju¿ w renesansie, a nastêpnie wystêpowa³ równolegledo baroku, czyli od XVII wieku do koñca wieku XVIII, w niektórych krajach trwa³do lat 30.nastêpnego stulecia, a nawet d³u¿ej.Styl ten szczególnie nawi¹zywa³do antyku.Zmodyfikowany klasycyzm przeradza³ siê czasem w eklektyzm koñca XIXwieku.Klasycyzm jako styl panowa³ w epoce oœwiecenia.Najpe³niejszy rozkwitklasycyzmu nast¹pi³ pod koniec XVIII w.i w I æwierci wieku XIX.W dziedzinieliteratury swoisty kres klasycyzmu przynios³a wojna klasyków z romantykami.Zauroczenie klasyczn¹ harmoni¹ pojawia³o siê wielokrotnie, tak¿e w XX wieku,pod postaci¹ neoklasycyzmu (w literaturze, w architekturze), a nastêpnie wœródartystów awangardowych, np.u Picassa.Architektura klasycystyczna, podstawowe cechy:-wzorowanie siê na staro¿ytnych budowlach greckich i rzymskich oraz naniektórych budowlach odrodzenia-kopiowanie elementów architektury staro¿ytnej-budowle wznoszone na planie zwartym, ko³a lub prostok¹ta; stosowanie kolumnadi kolumnowych portyków ze zwieñczeniem w kszta³cie tympanonu; pilastrów, du¿ychokien-tympanon przewa¿nie dekorowany p³askorzeŸb¹-d¹¿enie do uzyskania efektu harmonii, zrównowa¿onej kompozycji, stosowaniesymetrii-w opozycji do baroku przewa¿aj¹ fasady o liniach prostych bez wygiêæ i skrêtów-oszczêdne stosowanie zdobnictwa; je¿eli siê pojawiaj¹, s¹ to uskrzydlonepostacie lwów z ludzkimi g³owami, or³y , wieñce, wazony, girlandy z ró¿,kokardy, he³my, tarcze, skrzy¿owane sztandary nawi¹zuj¹ce do tradycji cesarstwarzymskiego-rozwój budownictwa u¿ytecznoœci publicznej, takiego jak: urzêdy , teatry,szpitale, szko³y, zak³adane wówczas muzea-pa³ace – du¿e, niskie, wyd³u¿one, na planie prostok¹ta, z wysuniêt¹ czêœci¹œrodkow¹ ozdobion¹ portykiem; we wnêtrzach wielkie, pod³u¿ne, jasne sale,chêtnie malowane na bia³o, p³askie sufity, okna du¿e, kwadratowe-koœcio³y – czêsto na planie ko³a, przekryte kopu³¹PRZYK£ADY:Teatr Wielki w WarszawieKlasycyzm: Pa³ac £azienkowski w WarszawieKlasycyzm: Karl Friedrich Schinkel, koœció³ œw.El¿biety w BerlinieJózef Poniatowski, w Warszawie.ROMANTYZMRomantyzm (z francuskiego roman - powi¹zane z poezj¹ rycersk¹, sama nazwanawi¹zuje do ³aciñskiej nazwy Rzymu - Roma) - nazw¹ tê okreœla siê epokê whistorii sztuki europejskiej od lat 90.XVIII wieku do 40.XIX wieku.Romantyzm jest rozumiany jako pr¹d ideowy, literacki i artystyczny, któryrozwin¹³ siê przede wszystkim w Europie Zachodniej i objawia³ przewa¿nie wpoezji, malarstwie i muzyce.Romantyzm nie obejmowa³ wszystkich obszarów sztukplastycznych oraz nie wytworzy³ jednolitego stylu, dlatego nie stanowi epoki wewszystkich dziedzinach sztuki.Najbardziej charakterystyczne cechy i zjawiska, zwi¹zane z romantyzmem iromantycznymi dzie³ami:przedk³adanie uczucia, intuicji i wiary nad rozum; sprzeciw wobecoœwieceniowego racjonalizmu,protest wobec klasycyzmu i harmonii,indywidualizm,bunt przeciw kanonom i konwencjom,tajemniczoœæ,umi³owanie wolnoœci (walka narodowo-wyzwoleñcza),fascynacja ¿ywio³owoœci¹ natury,historyzm (przede wszystkim gotycyzm i neogotyk)orientalizm (zainteresowanie odleg³ymi krainami np.Dalekiego Wschodu),ludowoœæ (czêste s¹ nawi¹zania do legend, podañ, starodawnych mitów i baœni),folkizm.Si³¹ napêdow¹ romantyzmu jest têsknota za rajskim œwiatem, poszukiwanym pozanudn¹ codziennoœci¹, poczucie spleenu, dekadentyzm, specyficzne wyobcowaniespoœród t³umu "szarych zjadaczy chleba", d¹¿enie do spe³nienia, a nawetspalenia siê w poszukiwaniu idea³u, g³Ã³wnie idealnej mi³oœci.Wydzielono nastêpuj¹ce fazy romantyzmu:wczesny romantyzm (oko³o 1798-1804),pe³ny romantyzm (oko³o 1804-1815),póŸny romantyzm (oko³o 1815-1848).PRZYK£ADY:Wêdrowiec nad morzem chmur, obraz Caspara Davida FriedrichaCaspar David Friedrich Dwaj mê¿czyŸni obserwuj¹cy ksiê¿yc (1819)SECESJASecesja (od ³ac.secessio - wycofanie siê, odst¹pienie) to styl w sztucemodernistycznej i kulturze powsta³y w Wiedniu, panuj¹cy od oko³o 1890 do oko³o1910 roku.We Francji nazywany Art nouveau, w Anglii Modern Style, w NiemczechJugendstil.W Polsce okreœlany jako secesja lub M³oda Polska.Istot¹ secesji by³o d¹¿enie do stylowej jednoœci sztuki dziêki ³¹czeniu dzia³añw ró¿nych jej dziedzinach, a w szczególnoœci rzemios³a artystycznego,architektury wnêtrz, rzeŸby i grafiki.Charakterystycznymi cechami stylusecesyjnego s¹: p³ynne, faliste linie, ornamentacja abstrakcyjna b¹dŸ roœlinna,która inspirowana by³a czêsto wp³ywami sztuki japoñskiej, swobodne uk³adykompozycyjne, asymetria, p³aszczyznowoœæ i linearyzm oraz subtelna pastelowakolorystyka.Architektura secesyjna, by³a odejœciem od XIX-wiecznego historyzmu.Zaczêtoprojektowaæ indywidualnie i funkcjonalnie domy.Po³¹czono architekturê zmalarstwem, rzeŸb¹ oraz rzemios³em artystycznym.PRZYK£ADY:Secesyjna ok³adka czasopisma literackiego "Chimera"Secesyjny pa³acyk w I³awieDetal kamienicy secesyjnej we LwowieH.Guimard, wejœcie do metra w Pary¿uJ.M.Olbrich, Pawilon Secesji w WiedniuE.Magyar, Reök-palota w SzegedzieA.Gaudi, Casa Mila w BarcelonieA.Endell, Hackesche Höfe w Berlinie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]