[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.2.Quod apud illos, qui solam S.Scripturam pro regu³a fidei agnoscunt,haeresis sit separatio facta in communione Christiana ob dogmata disertis S.Scriptu-rae verbis non contenta.Haec separatio duplici modo fieri potest.1.Quando major, vel partrocinante magistratu for-tior pars ecclesiae separatse ab aliis, eos e communione ejiciendo excludendoque, quia certa dogmatayerbis Scripturae non concepta se credere profiteri nolunt.Non enimseparatorum paucitas, nec magistratus autho-ritas, haereseos reum potestaliquem reddere: sed ille solus haereticus est, qui ob hujusmodi dogmataeccle-siam in partes scindit, distinctionum nomina et notas introducit, etsponte sua separationem efficit.2.Quando aliquis se separat ab ecclesiae communione, quia in ea publica nonsit professio quorundam dogmatum quae disertis verbis non exhibet S.Scrip-tura.Horum utrique Haeretici sunt: quia in fundamenta-libus errant, et prudentesscientesque obstinate errant.67znaku œw.Jana i chrzeœcijanie genewscy, tak jedni, jakdrudzy mieni¹ siebie chrzeœcijanami, nale¿¹ jednak doró¿nych religii, poniewa¿ ci ostatni Pismo œwiête, cipierwsi natomiast tradycje, sam nie wiem jakie, uwa¿aj¹ za regu³ê swej religii.Z powy¿szych za³o¿eñwynika: '1.¯e herezja polega na roz³amie, dokonanym we wspólnocie koœcielnej pomiêdzywyznawcami tej samej religii z powodu dogmatów, które nie s¹ zawarte w samejregule.2.¯e poœród wyznawców, którzy wy³¹cznie Pismo œwiête przyjmuj¹ za regu³êwiary, herezja jest roz³amem dokonanym we wspólnocie chrzeœcijañskiej z powodudogmatów nie zawartych w wyraŸnych s³owach Pisma œwiêtego.Tego rodzaju roz³am mo¿e nast¹piæ w dwojaki sposób.1.Kiedy liczniejsza b¹dŸ przez patronat urzêdu potê¿niejsza czêœæ koœcio³aodgradza siê od reszty wyznawców, wy³¹czaj¹c ich i wyrzucaj¹c ze wspólnoty,poniewa¿ nie chc¹ wierzyæ w pewne dogmaty nie zawarte w s³owach Pismaœwiêtego.Bo ani nielicznoœæ wykluczonych, ani w³adza urzêdu nie mo¿e stanowiæo tym, ¿eby kogokolwiek obarczaæ win¹ herezji, ale ten tylko jest heretykiem,kto z powodu tego rodzaju dogmatów rozdziera koœció³ na czêœci, wprowadzaró¿nice i rozbie¿noœci i z w³asnej woli roz³am doprowadza do skutku.2.Kiedy ktoœ odrywa siê od wspólnoty koœcio³a z tego powodu, ¿e jego koœció³nie wyznaje publicznie pewnych dogmatów, których Pismo œwiête nie podaje wwyraŸnych s³owach.Z nich jedni i drudzy s¹ rzeczywiœcie heretykami, poniewa¿ b³¹dz¹ w sprawachfundamentalnych, ponadto b³¹dz¹ z pe³nym rozmys³em i œwiadomoœci¹.Choæ67Cum enim pro unico fundamento fidei posuerint S.Scripturam, aliud nihilominusponunt fundamentum, propositiones scilicet quae in S.Scriptura nus¹uamreperiuntur; et quia alii adscititias hasce ipsorum opi-niones S.Scripturaeassutas tan¹uam necessarias et fundamentales agnoscere et iis inniti nolunt,eos a se abigendo, vel se ab iis subtrahendo, secessionem fa-ciunt.Nec attinetdicere, suas confessiones et articulos fidei S.Scripturae et analogiae fideiesse consonos: si enim S.Scripturae verbis concipiantur, nulla potest esse¹uestio: ¹uia omnium consensu fundamentalia ea sunt, et ejusmodi omnia, ¹uiatheopneusta.Quod si dicas, articulos illos tuos, ¹uorum professionem exigis,esse S.Scripturae porismata; recte ¹uidem facis, si ipse ea credas etprofitearis quae tibi yidentur cum regu³a fidei, scilicet S.Scriptura,consentire: pessime vero, si ea velis allis obtrudere, ¹uibus non yidenturindubia S.Scripturae dogmata: et haereticus es, si ob haec quae necfundamentalia sunt, nec esse possunt, separationem introducas.Non enim credoaliquem eo insaniae pro-vectum esse, ut audeat sua consectaria, suaque S.Scripturae interpretamenta, pro theopneustis ven-ditare, et articulos fidei admodulum mentemque suam concinnatos authoritati S.Scripturae aequare.Scioali-68bowiem za jedyn¹ podstawê, wiary przyjêli Pismo œwiête, niemniej jednakprzyjmuj¹ dodatkowo jeszcze inn¹ podstawê, a mianowicie pewne twierdzenia,które nigdzie nie znajduj¹ siê w Piœmie œwiêtym, a dalej z tego powodu, ¿e inniowych ich dodatkowo przybranych mniemañ, przy³atanych do Pisma œwiêtego, niechc¹ uznaæ za konieczne i fundamentalne ani na nich polegaæ, przeto preczodpêdzaj¹ od siebie ich autorów albo sami od¿egnuj¹ siê od nich i w ten sposóbdokonuj¹ roz³amu.I do niczego nie przyda siê tutaj twierdzenie, ¿e ichwyznania i artyku³y wiary s¹ zgodne z Pismem œwiêtym i oparte na analogiiwiary.Bo jeœli s¹ one zawarte w s³owach Pisma œwiêtego, nie mo¿e byæ ¿adnejdyskusji, poniewa¿ wed³ug jedno-zgodnego uznania s¹ to rzeczy fundamentalne taksamo, jak wszystkie inne do nich podobne — jako pochodz¹ce z natchnieniaboskiego.Je¿eli mi jednak powiesz, ¿e twoje artyku³y wiary, których wyznawania¿¹dasz od innych, s¹ to wnioski wysnute z Pisma œwiêtego, w takim razie bardzochwalebnie wprawdzie tak czynisz, je¿eli ty sam w nie wierzysz i je wyznajesz,skoro ci siê wydaj¹ zgodne z regu³¹ wiary, to znaczy z Pismem œwiêtym, alebardzo Ÿle postêpujesz, je¿eli chcesz te wierzenia innym narzuciæ, którym niewydaj¹ siê one niezaprzeczalnymi dogmatami Pisma œwiêtego, i w ten sposób siêstajesz heretykiem, je¿eli z powodu rzeczy, które ani nie s¹, ani nie mog¹ byæfundamentalne, wprowadzasz roz³am.Nie wierzê bowiem, ¿eby ktokolwiek posun¹³siê a¿ do takiego szaleñstwa, ¿eby swoje konkluzje i w³asne wyk³adnie Pismaœwiêtego mia³ czelnoœæ wystawiaæ na sprzeda¿ jako p³ody boskiego natchnienia,artyku³y zaœ wiary skrojone na w³asn¹ miarê i dostosowane do w³asnegoupodobania stawia³ na równi z autorytetem Pisma œwiêtego.Wiem o tym, ¿eniektóre twierdzenia s¹ w sposób tak oczy-68quas esse propositiones tam evidenter S.Scripturae consonas, ut nemo dubitarepossit eas inde se¹ui: de his igitur nullum fieri potest dissidium.Quod autemtibi yidetur legitima deductione e S.Scriptura se¹ui, id tan¹uam necessariumfidei articulum alteri obtrudere non debes, quia tu ipse regulae fidei consonumcredis; nisi tu ipse ae¹uum judicas, ut tibi pari jurê aliorum obtrudanturopiniones, et tu cogaris admittere et pro-fiteri diversa et inter se pugnantia,Lutheranorum, Cal-yinistarum, Remonstrantium, Anabaptistarum, alia-rum¹uesectarum dogmata, quae tan¹uam necessaria et genuina S.Scripturae consectariaasseclis suis inge-rere et depraedicare solent Symbolorum, Systematum etConfessionum artifices
[ Pobierz całość w formacie PDF ]