ebooks.PL.Anna.B.Kisiel Lowczyc. .Wspolczesna.Gospodarka.Swiatowa.(osiol.NET).www!OSIOLEK!com

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zró�nicowanie struktury geograficznej tych trzech g�ównych krajów �atwo jestwyja�ni� zale�no�ciami ekonomicznymi.W dobie tradycyjnego podzia�u pracyBrytyj�czycy odczuwali znaczny deficyt artyku�ów surowcowych dla przemys�u oraz�ywno��ciowych, tote� eksport do krajów zamorskich mia� zapewni� dost�p,eksploatacj� i dostawy brakuj�cych towarów na rynek W.Brytanii.W wypadkuFrancji i Niemiec takim zapleczem surowcowo-rolnym by�a Europa Wschodnia.Takiuk�ad geograficzny przep�ywów kapita�u by� te� w znacznym stopniu wynikiemprzep�ywów innego czyn�nika produkcji - si�y roboczej.Masowe migracje ludno�cina inne kontynetny poci�ga�y za sob� ruch kapita�u na te obszary.Cz�stowspomina si� obecnie, �e jednym z moty�wów przep�ywów kapita�owych by�a i jestch�� wykorzystania lokalnej - ta�szej si�y roboczej.Je�li chodzi o okres do Iwojny �wiatowej, motyw ten nie by� szczególnie istotny.Dowodem na to mo�e by�fakt, i� znakomita wi�kszo�� lokat brytyjskich by�a kierowana do regionów s�abozaludnionych (Kanady, Australii, USA).Ogromny wzrost eksportu kapita�u przed I wojn� �wiatow� spe�nia� wi�c rol�instrumentu rozszerzania rynku zaopatrzenia i zbytu dla przemys�u krajóweuropejskich.Kapita�y kierowane do przemys�u wydobywczego i rolnictwa krajówzamorskich i Eu�ropy Wschodniej zapewnia�y produkcj� surowców i �ywno�ci dlaprzemys�u i dynami�cznie rosn�cej ludno�ci Europy Zachodniej, której ekspansjaprzemys�owa by�a uwa�runkowana podzia�em �wiata na kraje �fabryki" i zapleczesurowcowo-�ywno�ciowe.Charakterystyczne dla tego okresu by�o to, i� eksportkapita�u stanowi� wówczas zna�cz�c� cz�� wytworzonego produktu globalnego -przed I wojn� �wiatow� rozmiary kapita�u wywo�onego z W.Brytanii wynosi� 10%produktu globalnego tego kraju.Bardzo du�a dynamika eksportu kapita�u doregionów zamorskich w tym okresie wy�nika�a te� z braku ogranicze� w wymianiehandlowej, obrotach kapita�owych i p�atno��ciach mi�dzynarodowych.Po I wojnie �wiatowej ekspansja kapita�owa Europy Zachodniej uleg�a powa�nemuobni�eniu, zdecydowanie wzrós� natomiast eksport kapita�u z USA.Po II wojnie�wia-128towej kierunki mi�dzynarodowych przep�ywów kapita�owych w ogóle, a w formielokat bezpo�rednich szczególnie, ulegaj� dalszym zmianom.Dominuj�c� form�staj� si� lo�katy bezpo�rednie, natomiast udzia� eksportu kapita�u w produkcieglobalnym takich krajów, jak W.Brytania czy USA, nie si�ga� 1%.Charakterystyczne staje si� generalne przesuni�cie wi�kszo�ci lokat z krajóws�abo rozwini�tych do krajów uprzemys�owio�nych.Teraz g�ównymi dostawcamikapita�u i g�ównymi odbiorcami staj� si� kraje wysoko uprzemys�owione (na krajete przypada oko�o 75% ogó�u zagranicznych inwes�tycji bezpo�rednich).Okres powojenny mo�na praktycznie podzieli� na kilka etapów, w którychkierun�ki przep�ywu inwestycji bezpo�rednich zmieni�y si� w sposóbcharakterystyczny.Pier�wszy etap to lata 1945-1957.Okres ten charakteryzowa�si� silnymi restrykcjami, je�li chodzi o handel mi�dzynarodowy i mi�dzynarodoweobroty kapita�owe.Kraje europej�skie zdecydowanie sta�y si� w tym okresieimporterami netto kapita�u, ust�puj�c w tym wzgl�dzie w sposób jednoznacznyUSA.Drugi etap to lata 1958-1968 - okres ustabili�zowanego rozwoju wgospodarce �wiatowej, liberalizacji handlu i obrotów kapita�o�wych.W tymokresie wyra�nie i systematycznie ros�a liczba firm mi�dzynarodowych,eksportuj�cych dzia�alno�� produkcyjn� za granic�.Wobec nasilenia si� ruchów narodowo-wyzwole�czych w krajach zamorskich,procesów dekolonizacji oraz niskiej atrakcyjno�ci gospodarczej, lokatybezpo�rednie w tych krajach sta�y si� bardziej ryzykowne, tote� coraz wi�cejfirm z krajów uprzemy�s�owionych (nie tylko ameryka�skich) zacz�o szuka�mo�liwo�ci dokonywania lokat tam, gdzie by�y one znacznie pewniejsze.Przechodzenie do specjalizacji wewn�trzga��-ziowej i mi�dzyasortymentowej,szybki post�p techniczny i nowe formy konkurencji spowodowa�y, �e dynamicznyrozwój korporacji mi�dzynarodowych skoncentrowa� si� w grupie krajówprzemys�owo rozwini�tych.Od po�owy lat 60.proces tworzenia tego typu firmgwa�townie si� nasili�.Sprzyja�y temu z jednej strony wspomniane tendencjeliberalizacyjne w gospodarce �wiatowej, z drugiej - zachodz�ce w Europieprocesy regionalnej integracji gospodarczej.Zniesienie barier celnych wewn�trzEWG oraz od�grodzenie si� nimi od reszty �wiata, tj.wspólna polityka handlowaEWG, wywo�a�y zjawisko nazwane przez francuskiego ekonomist�, JJ.Servan-Schreibera �wyzwaniem ameryka�skim" 2.Masowo powstaj� w Europie filieolbrzymich korporacji ameryka�skich, które buduj� w krótkim czasie swoist�pot�g� przemys�ow� (Servan-Schreiber ostrzega�, �e przemys� ameryka�ski wEuropie mo�e w przeci�gu 15 lat sta� si� trzeci� pot�g� przemys�ow� w �wiecie,po USA i Zwi�zku Radzieckim).W okresie tym równie� japo�skie firmy dokonuj�lokat poza granicami swojego kraju.Terenem ich penetracji jest g�ównie AzjaPoludniowo-Wschodnia.JJ.Servan-Schreiber: The American challange.New York 1968.129Koniec lat 70.i lata 80.mo�na nazwa� �wyzwaniem europejskim".W tym okresie,mimo �e nadal dominuj� korporacje ameryka�skie, nasila si� zjawisko lokowaniafilii firm europejskich, a tak�e japo�skich w USA.W latach 1980-1987inwestycje bezpo��rednie USA za granic� wzros�y o 43%, natomiast zagraniczneinwestycje bezpo�rednie w USA wzros�y o 216%.Przyczynami takiego stanu rzeczyby�y:pogorszenie si� sytuacji p�atniczej USA i spadek kursu dolara;atrakcyjno�� stabilnego rynku ameryka�skiego;zmniejszenie si� rozpi�to�ci mi�dzy kosztami produkcji w USA i innych krajach,cospowodowa�o spadek konkurencyjno�ci cenowej eksportu towarów na rynek USAoraz substytucji eksportu na ten rynek przez inwestycje bezpo�rednie;obawa przed nasileniem si� protekcjonizmu w polityce handlowej USA;zmniejszenie restrykcji ze strony rz�du USA wobec importu kapita�ów;starania o dost�p do technologii ameryka�skich, lepsza organizacja produkcji isprawnymarketing;strategia nieamerykariskich korporacji, polegaj�ca na prze�amaniu dominacjikorpo�racji USA (odpowied� na �wyzwanie ameryka�skie").O znaczeniu trzech centrów �wiata kapitalistycznego (tzw.Triady) w �wiatowym,bezpo�rednim eksporcie kapita�u mo�e �wiadczy� fakt, i� ich udzia� winwestycjach bezpo�rednich (80%) jest wy�szy ni� ich zaanga�owanie w �wiatowymeksporcie (50%).Do ko�ca lat 70.eksport kapita�u w omawianej formie z USA doinnych krajów kapi�talistycznych stanowi� ponad po�ow� �wiatowego eksportu tegoczynnika produkcji.W latach 1980-1984 recesja i wysokie stopy procentoweznacznie obni�y�y p�ynno�� ame�ryka�skich przedsi�biorstw i udzia� USA wzagranicznych inwestycjach bezpo�rednich spad� do 24%.Pojawi�o si� tak�e nowezjawisko - reinwestowanie kapita�u przez filie ameryka�skich korporacji w USA3.W latach 1985-1989 spadkowi kursu dolara towa�rzyszy� dalszy spadekznaczenia USA w �wiatowym eksporcie kapita�u (spad� on do 19%) [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pdf > download > pobieranie > ebook

Menu

Podobne