[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.200AGRESJAŒrodki ukierunkowane na jednostkêZachowanie agresywne wykonuje ostatecznie indywidualny sprawca.W zwi¹zku z tymwiêkszoœæ zabiegów interwencyjnych ukierunkowana jest na redukcjêprawdopodobieñstwa przejawiania agresywnych zachowañ przez jednostki.Badanotrzy g³Ã³wne mechanizmy, za których poœrednictwem mo¿na zapobiegaæ takimzachowaniom: katharsis, karanie i opanowywaniu gniewu.Katharsis.Zgodnie z powszechnie akceptowanym pogl¹dem t³umienie w sobieagresywnych uczuæ prowadzi do problemów z przystosowaniem i poci¹ga za sob¹ryzyko niekontrolowanych wybuchów agresji.Z idei katharsis, przyjêtej zarównoprzez Freuda (1920), jak i Lorenza (1974), wynika, ¿e uwolnienie wrogich uczuæmo¿e prowadziæ do roz³adowania agresywnych impulsów i okresowo zmniejszaprawdopodobieñstwo agresywnego zachowania (zob.rozdzia³ drugi).Bardziejogólna wersja hipotezy katharsis g³osi, ¿e ka¿da ekspresja uczuæ agresywnychobni¿a prawdopodobieñstwo póŸniejszej agresji.Jednak¿e dane empiryczne na temat katharsis wykazuj¹, ¿e jest ono nie tylkonieskuteczne z punktu widzenia redukcji agresji, ale i szkodliwe (Baron,Richardson, 1994).Kilka badañ wskazuje, ¿e wykonanie agresywnego zachowaniaumownego, na przyk³ad w psychodramie lub w agresywnym sporcie, raczej wzmagaagresjê, ni¿ j¹ zmniejsza.To samo odnosi siê do skutków ogl¹dania aktówprzemocy w mediach (zob.Berkowitz, 1993).W niedawnym sprawdzianie hipotezykatharsis Bushman, Baumeister i Stack (1999) eksponowali badanym albo przekazsprzyjaj¹cy katharsis (przekonuj¹cy do zaatakowania obiektu nieo¿ywionego wcelu uwolnienia siê od agresywnego napiêcia), albo niezachêcaj¹cy do katharsis(przekonywanie o nieskutecznoœci takiego zachowania i zalecanie technikrelaksacji).Po tym przekazie badani mieli napisaæ esej; u po³owy z nichwzbudzono gniew, przez rzekom¹ negatywn¹ informacjê zwrotn¹ na temat tegoeseju.W koñcowej czêœci eksperymentu badanym przedstawiono listê aktywnoœci,z których mieli wybraæ jedn¹ do wykonania w kolejnym etapie eksperymentu.Natej Uœcie znajdowa³o siê „bicie w worek treningowy", które by³o krytycznymwskaŸnikiem zmiennej zale¿nej.Wyniki wykaza³y, ¿e wœród badanych rozgniewanychci, którzy czytali przekaz sprzyjaj¹cy katharsis, znacznie czêœciej wybieralibicie w worek treningowy ni¿ badani, którzy otrzymali przekaz przeciwkokatharsis lub przekaz kontrolny.Nie stwierdzono wp³ywu przekazu napreferowanie bicia w worek treningowy w grupie, w której nie wywo³ano gniewu.W kolejnych badaniach Bushman i wspó³pracownicy (1999) testowali hipotezê, ¿ezaanga¿owanie w katharsis wzmaga sk³onnoœæ do zachowania agresywnego wobecludzi.Tak jak w poprzednim eksperymencie, badani otrzymywali przekazsprzyjaj¹cy b¹dŸ niesprzyjaj¹cy katharsis, pisali esej i byli pobudzani dogniewu przez negatywn¹ ocenê tego eseju.Nastêpnie albo spontaniczniewybierali z listy aktywnoœci bicie w worek treningowy, albo eksperymentatorpyta³, czy chcieliby to zrobiæ
[ Pobierz całość w formacie PDF ]