[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Kofta, J.Brzeziñski i M.Ignaczak przy konstruowaniuKwestionariusza Poczucia Winy (KPW).Jak twierdz¹ wymienieni autorzy, pojêciepoczucia winy wystêpuje w psychologii w dwóch podstawowych odmianachznaczeniowych.Poczucie winy mo¿e byæ rozumiane jako przejœciowy stan podmiotu, który pojawiasiê w nastêpstwie naruszenia przez cz³owieka zinternalizowanej zasady, normypostêpowania.Stan ten ma silne zabarwienie emocjonalne i jest odczuwany jakobardzo przykry.Prawdopodobnie wi¹¿e siê to z faktem, ¿e przekroczenie normyuwa¿anej przez samego " siebie za wa¿n¹ i obowi¹zuj¹c¹ wywo³uje czasowezachwianie poczucia w³asnej wartoœci.Poczucie winy posiada tak¿e siln¹komponentê motywacyjn¹ cz³owiek nie tylko doznaje przykroœci, ale jednoczeœnieobwinia i oskar¿a samego siebie wymierzaj¹c sobie „kary".Przy wiêkszym jegonale¿eniu jednostka mo¿e nawrót przejœæ do fizycznej autoagresji.Poczucie winy autorzy rozumiej¹ tak¿e jako wzglêdnie sta³y sk³adnik osobowoœcijednostki.Mo¿na go w przybli¿eniu okreœliæ jako sk³adnik lub aspekt mechanizmuosobowoœci, który decyduje o czêstoœci pojawiania siê.natê¿eniu i czasiezalegania poczucia winy rozumianego jako przejœciowy stan podmiotuKwestionariusz Kolty.Brzeziñskiego i Ignaczaka s³u¿y do pomiaru tak w³aœnierozumianego poczucia winy.Jak twierdz¹ autorzy Kwestionariusza, poczucie winy pchli rolê regulatorazachowania.Spoœród w³aœciwoœci osobowoœci cz³owieka wywieraj¹cych regulacyjnywp³yw na agresjê, a tak¿e na inne formy zachowañ aspo³ecznych, poczucie winywydaje siê zmienn¹ o szczególnym znaczeniu.Kofta, Brzeziñski i Ignaczakprzyjêli za³o¿enie, ¿e poczucie winy stanowi istotny element mechanizmusamokontroli cz³owieka oraz decyduje o zdolnoœci jednostki do modulowania it³umienia w³asnych impulsów i dostosowania formy ich zaspokajania do wymogów-spo³ecznych.Poczucie winy odgrywa rolê szczególn¹ — decyduje bowiem owielkoœci kosztów psychologicznych ponoszonych przez jednostkê w zwi¹zku znaruszeniem przez ni¹ uwewnêtrznionych norm postêpowania.Koszty te mog¹przyjmowaæ postaæ samoobwiniania siê, utraty szacunku do samego siebie itp.Warto podkreœliæ, ¿e o ile si³a oddzia³ywania innych czynników wyp³ywaj¹cych nawielkoœæ kosztów psychologicznych zwi¹zanych z przekroczeniem norm (takich jakspo³eczna dezaprobata, antycypwane represje prawne itp.) zmienia siê z sytuacjina sytuacjê, poczucie winy, jako element na sta³e zwi¹zany z osobowoœci¹,bêdzie oddzia³ywa³o ze wzglêdnie stal¹ sil¹ (Kofta, Brzeziñski, Ignaczak, 1977,s.94-95)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]