Kartezjusz Rozprawa o metodzie (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.I nie zauwa�y�em równie�, aby za pomoc� dysput, tak jak praktykujesi� je w szko�ach, odkryto jak�� prawd�, której by wprzódy nie znano; podczasbowiem gdy ka�dy stara si� zwyci�y�, przeciwnicy wysilaj� si� o wiele wi�cej wtym, aby uwydatni� prawdopodobie�stwo swojej tezy, ni� aby zwa�y� racj� jedneji drugiej strony.To, i� kto� by� d�ugo dobrym adwokatem, nie czyni go w mychoczach pó�niej lepszym s�dzi�.Co do po�ytku, jaki inni znale�liby w poznaniu moich my�li, nie móg�by onrównie� by� bardzo znaczny, gdy� nie doprowadzi�em ich jeszcze tak daleko, abyzanim si� je zastosuje w praktyce, nie by�o potrzeba dorzuci� do nich wielerzeczy.I my�l�, �e mog� powiedzie� bez pró�no�ci, i� je�li jest kto� zdolnytego dokona�, to by�bym nim raczej ja ni� kto inny.Nie, i�by nie mog�o by� na�wiecie wiele umys�ów nieporównanie t�szych od mojego, ale �e niepodobna jesttak dobrze poj�� jak�� rzecz i przyswoi� j� sobie, kiedy si� j� pozna�o odkogo� drugiego, ni� kiedy si� j� wynalaz�o samemu.Jest to w tej materii takprawdziwe, i� mimo �e nieraz t�umaczy�em moje mniemania osobom bardzo bystregoumys�u, i które, podczas gdy mówi�em do nich, zdawa�y si� rozumie� je bardzowyra�nie, wszelako, kiedy powtarza�y moje my�li, zauwa�y�em, i� prawie zawszeprzekszta�ci�y je w taki sposób, i� nie mog�em ich ju� uzna� za swoje.W tychokoliczno�ciach rad prosz� tu naszych wnuków, aby nie wierzyli nigdy w rzeczy,o których im powiedz�, �e pochodz� ode mnie, o ile ja ich sam nie poda�em dowiadomo�ci.Nie dziwi� si� zgo�a niedorzeczno�ciom, jakie przypisuje si�wszystkim owym dawnym filozofom, których pism nie posiadamy, ani te� nie s�dz�z tego, i�by ich my�li by�y w istocie bardzo niedorzeczne, zwa�ywszy, i� by�yto najt�sze umys�y swoich czasów, ale tylko, i� �le nam je powtórzono.Tak tote� widzimy, i� prawie nigdy si� nie zdarzy�o, aby który z ich wyznawcówprzewy�szy� ich samych; i pewien jestem, i� najzagorzalsi z tych, którzy id�teraz za Arystotelesem, uwa�aliby si� za szcz�liwych, gdyby mieli tyleznajomo�ci natury, ile on mia�, nawet pod warunkiem, �e nigdy nie b�d� mieliwi�cej.S� oni jak bluszcz, który nie sili si� pi�� wy�ej ni� drzewo, które gopodtrzymuje, a nawet cz�sto zst�puje z powrotem, skoro doszed� a� do szczytu.Zdaje mi si� bowiem tak samo, i� raczej schodz� na dó�, to znaczy staj� si�poniek�d mniej uczonymi, ni� gdyby si� wstrzymali od bada�, tacy ludzie,którzy, niezadowoleni poznaniem wszystkiego, co jest w sposób zrozumia�ywyt�umaczone w ich autorze, chc� prócz tego znale�� w nim rozwi�zanie wielutrudno�ci, o których on nie mówi nic i o których mo�e nigdy nie my�la�.Jest tosposób filozofowania nader wygodny dla tych, którzy maj� umys�y bardzo mierne;niejasno�� bowiem rozró�nie� i zasad, jakimi si� pos�uguj�, jest przyczyn�, i�mog� mówi� o wszystkich rzeczach równie �mia�o, co gdyby je wiedzieli, ipodtrzymywa� wszystko to, co mówi� przeciw najbardziej lotnym i zr�cznym, bezmo�no�ci i�by ich samych mo�na by�o przekona�.Zdaj� mi si� podobni do �lepego,który aby potyka� si� skutecznie z kim�, kto widzi, �ci�gn��by go do g��bipiwnicy bardzo ciemnej, i mog� powiedzie�, �e ci maj� interes w tym, abym si�powstrzyma� od og�oszenia zasad filozofii, któr� si� pos�uguj�, bowiem -poniewa� zasady te s� bardzo proste i oczywiste - og�aszaj�c je uczyni�emponiek�d to samo, co gdybym otworzy� okno i wpu�ci� �wiat�o do tej piwnicy, doktórej zeszli, aby si� potyka� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pdf > download > pobieranie > ebook

Menu

Podobne